• email
  • facebook
  • twitter
Online Hizmetler
  • VERD襤襤M襤Z H襤ZMETLER

    Aile Sal覺覺 Merkezimizde Verilen Hizmetlerin Listesi Buraya 襤癟in T覺klay覺n覺z.
  • ALIMA SAATLER襤M襤Z

    Hekimlerimizin al覺ma Saatleri 襤癟in Buraya T覺klay覺n覺z.
  • VATANDA REHBER襤

    Aile Sal覺覺 Merkezimizde 襤lemleri Nas覺l yapabileceinize Dair Bilgilere Buradan Ulaabilirsiniz.
  • A襤LE HEK襤MLER襤M襤Z

    Aile Sal覺覺 Merkezimizde G繹rev Yapan Aile Hekimlerimizin Listesi 襤癟in Buraya T覺klay覺n覺z.
  • DOKTORUNUZA SORUN

    Aile Hekiminize Soru Sormak 襤癟in Buraya T覺klay覺n覺z.
Ana Sayfa > Doum ve Doum Kontrol Y繹ntemleri [Geri]    Bu Sayfay覺 Yazd覺r 
Doum ve Doum Kontrol Y繹ntemleri


DOUM ANTASI
Gebeliinizin son ay覺na girdiinizde, art覺k doum i癟in bir tak覺m haz覺rl覺klar yapman覺z gerekmektedir.
Daha 繹nceden haz覺rlad覺覺n覺z 癟antan覺zda sizin ve bebeinizin ihtiya癟 duyaca覺 u malzemeler bulunmal覺d覺r:

Sizin i癟in: 2 adet gecelik (pijama deil),i癟 癟ama覺r覺, terlik, y羹z havlusu, 癟orap, tarak, hasta bezi (eczanelerde bulabilirsiniz), deodorant,di f覺r癟as覺 ve di macunu.

Bebeiniz i癟in: Z覺b覺n, bal覺k, bebek battaniyesi, bebek havlusu, 癟ocuk bezi, biberon ve mama. Kordon kan覺 al覺nacaksa,ilgili malzemeyi beraberinizde getirmeyi unutmay覺n.

Ayr覺ca fotoraf makinesi ve varsa video kameran覺z da yan覺n覺zda bulunsun. Deneyimli yak覺nlar覺n覺z覺n 繹nerecei malzemeleri de 癟antan覺za ekleyebilirsiniz.

Doum yapaca覺n覺z klinii daha 繹nceden g繹r羹n; bu sayede nas覺l bir yere gideceinizin ve nas覺l kar覺lanaca覺n覺z覺n tedirginliinden kurtulmu olursunuz.

Eer bu haz覺rl覺klar覺n覺z tamamsa, doum balad覺覺nda neler yapaca覺n覺z覺 einizle 繹nceden planlay覺n. rnein, douma giderken beraberinizde g繹t羹receiniz kiiyi, hastaneye nas覺l ulaaca覺n覺z覺, evdeki 癟ocuunuzu kime b覺rakaca覺n覺z覺 planlay覺n.

DOUMUN R襤SKLER襤 NELERD襤R

G羹n羹m羹zde gebelik ve doumda anne 繹l羹m羹 nadirse de bebeklerin kayb覺 g繹r羹lebilir. Annenin ve bebein sal覺覺 i癟in gebeliin ilk d繹neminden balayarak gebelik kontrollerine gidilmesi, kontrollerin d羹zenli ve yeterli say覺da olmas覺, doumun iyi koullarda yap覺lmas覺 ve yenidoan bebek bak覺m覺n覺n yeterli d羹zeyde olmas覺 gereklidir. Bu ekilde tehlikeler azalt覺l覺r, ancak yine de t羹m羹yle ortadan kalkmaz. Anne a癟覺s覺ndan en 繹nemli riskler; kanama, tansiyon y羹kselmesi ve mikrop bulamas覺na bal覺 iltihaplanmad覺r. Doum normal ilerlerken, meydana gelebilecek en ufak bir deiiklik bile 繹l羹mle sonu癟lanmasa da anne i癟in tehlike oluturabilir. Bebek i癟in ise en 繹nemli tehlikeler; oksijensiz kalma, erken doum ve mikrop bulamas覺d覺r.
Hastanelerdeki doumhanelerde istenmeyen durumlarla kar覺lamamak ve kar覺la覺ld覺覺nda gerekli giriimleri yapmak i癟in ara癟 ve gere癟ler ile bunlar覺 kullanacak eitilmi kiiler bulunduundan, hastane doumlar覺 daha g羹vencelidir.

NEDEN D襤K襤L襤 DOUM OLUYOR

Bebek anne rahminden d覺ar覺ya doru ilerlerken doum kanal覺 ba覺n 癟覺k覺覺 i癟in yeterince gevemeyebilir. Dokular覺n y覺rt覺lacak kadar gerilmesine yol a癟an bu durum en 癟ok ilk doumlarda g繹r羹l羹r. Bu gerilme sonucu kendiliinden oluacak y覺rt覺klar derin olabilir ve onar覺lmas覺 g羹癟t羹r. B繹yle istenmeyen bir y覺rt覺a neden olmamak i癟in doktorlar dokuyu korumak amac覺yla 癟覺k覺 b繹lgesini d羹zenli ve tamiri kolay olacak bir ekilde keserler sonra dikerler. Diki iplikleri kendiliinden erir al覺nmalar覺 gerekmez. Temiz tutulduunda kesik yeri bir - iki hafta i癟inde iyileir.
ARISIZ DOUM (EP襤DURAL ANESTEZ襤)

Doum ar覺s覺n覺 tamamen ortadan kald覺rmak m羹mk羹nd羹r.Ancak her t覺bbi giriimde olduu gibi epidural anestezinin de yan etkileri ve riskleri vard覺r.Epidural anestezinin bal覺ca amac覺 doum ar覺lar覺n覺 tamamen ortadan kald覺rmak veya en az覺ndan azaltmakt覺r.
Bir anestezi uzman覺 taraf覺ndan ger癟ekletirilen bu giriimin amac覺 rahim kas覺lmalar覺 ve bebein doum kanal覺nda ilerlemesinden doan ar覺 duyusunu engellemektir .Bu teknikte yaln覺zca ARI duyusu kalkar. DOKUNMA duyusu kalkmad覺覺 i癟in hasta olup bitenleri doum esnas覺nda ar覺 duymadan yaayacakt覺r. Annenin normal doumda 覺k覺nma ve stresi ile t羹ketecei oksijen bu teknikle azalt覺lmakta, daha iyi ve d羹zenli solunumla annenin oksijeni artt覺r覺larak stres ve etkilerinin de bast覺r覺lmas覺yla; doacak bebek i癟in daha iyi bir ortam yarat覺lmaktad覺r. Teknie uygun yap覺ld覺覺nda doumun normal seyrine etkisi olmayan bu y繹ntem, baz覺 merkezlerde rutin olarak uygulamaya konulmakta, hastalar taraf覺ndan da ilgi g繹rmektedir.襤stenmeyen etkiler a癟覺s覺ndan genel anesteziye g繹re olduk癟a g羹venli bir y繹ntemdir.

Epidural anestezinin kullan覺m覺 annenin doum esnas覺nda a覺r覺 yorulmas覺n覺 engelleyerek doum sonras覺ndaki iyileme ve toparlanma s羹resini de k覺saltmaktad覺r. G羹n羹m羹zde hemen her doumda kullan覺lmas覺 gereken bu ilem 繹ncesinde ilemi ger癟ekletirecek anestezi doktoru ile g繹r羹mekte ve muayene olmakta fayda vard覺r. B繹ylece epidural anesteziye engel olabilecek durumlar覺 繹nceden tespit etmek m羹mk羹n olabilmektedir. zellikle hipertansiyon, kalp hastal覺覺, sara gibi durumlarda epidural anestezi doum esnas覺ndaki ar覺ya bal覺 tansiyon deiikliklerini veya krizleri engellemektedir.
Doumun sezaryana d繹nmesi durumunda ise bu ilem sezeryan operasyonunu yapmak i癟inde kullan覺labilir. B繹ylece acil artlarda yap覺lacak bir genel anestezinin getirecei handikaplardan sak覺nmakta m羹mk羹n olabilmektedir.Epidural anestezinin doumun hangi aamas覺nda yap覺laca覺 deimekle birlikte genel olarak rahim az覺 a癟覺lmaya balay覺p 4 cm kadar geniledikten sonra uygulanmaktad覺r. Ancak doumun balad覺覺ndan emin olunduu durumlarda epidural kateteri yerletirip ilac覺n verilmesinin rahim az覺n覺n durumuna g繹re daha sonra yap覺lmas覺 m羹mk羹nd羹r. Doumdan sonra 2-3 saat i癟inde epidural anestezinin t羹m etkileri ortadan kalkmaktad覺r.

襤STENMEYEN ETK襤LER: Hipotansiyon (tansiyon d羹mesi), bulant覺, ba d繹nmesi, nab覺zda yavalama, 覺s覺 d羹mesi ve titreme, bel kas覺 geveme ve inenin bazen lif zedelemesiyle ge癟i癟i olan bel ar覺s覺 meydana gelebilir. Bunlar d羹zeltilebilen, ciddi olmayan yan etkilerdir. Tekniine uygun yap覺lan epidural anestezide BA ARISI beklenen bir durum deildir.
Kullan覺lan anestezi maddesinin dozu 癟ok d羹羹k olduundan bu anestezik maddenin bir k覺sm覺 plasentadan ge癟se de bebek 羹zerinde bir etki yaratmaz. Ayn覺 ekilde kullan覺lan anestezi ila癟lar覺n覺n dozunun 癟ok d羹羹k olmas覺 nedeniyle bu ila癟lar覺n anne s羹t羹ne ge癟en k覺sm覺 bebei etkilemeyecek dozdad覺r.

DOUMUN EVRELER襤

DOUMUN 1 . EVRES襤

Gebelik boyunca kapal覺 olan rahim az覺n覺n bebein doabilmesi i癟in kas覺lmalar覺n yard覺m覺yla tam a癟覺lmas覺na (10 cm) kadar ge癟en s羹redir. Bu evre doumun en uzun evresidir (yakla覺k 8-10 saat). Ancak gebe kad覺n覺n sanc覺lar覺n覺 fark etmesinden 癟ok 繹nce kas覺lmalar balad覺覺ndan ve baz覺 gebelerin ar覺 eii y羹ksek olduundan, gebe sanc覺s覺n覺 fark ettiinde bu evrenin bile s羹rmesini ge癟irmi olur. Bu d繹nem pasif ve aktif d繹nem olarak ikiye ayr覺l覺r.

a.Pasif d繹nem: Doumun ve birinci evrenin en uzun s羹ren d繹nemdir. Bu d繹nemde ar覺lar seyrek ve daha hafiftir. Bu d繹nem ilk doumu olan gebelerde daha uzun s羹rer. Birka癟 saatten bir iki g羹ne kadar s羹rebilir. Bu d繹nemde eer baka bir belirti yoksa hastaneye gitmek gereksizdir.

b.Aktif d繹nem: Rahim az覺 yakla覺k 3 cm a癟覺kl覺a ulat覺ktan sonra balayan d繹nemdir. Bu d繹nemi kad覺n, ar覺lar覺n覺n s覺klamaya ve iddetinin artmaya balamas覺yla fark eder. Bu d繹nemde ar覺lar yakla覺k 5 dakikada bir gelmeye balad覺ktan sonra hastaneye gidilmelidir. Ancak bu d繹nemde suyun fazla gelmesi, ne olursa olsun kanaman覺n olmas覺 ya da normal olmayan herhangi bir durum fark edildiinde ar覺lar覺n s覺kl覺覺na bak覺lmaks覺z覺n hemen hastaneye gidilmelidir.

Birinci evrenin sonuna doru yani rahim az覺 8-9 cm a癟覺ld覺覺nda sanc覺larla birlikte gebe kad覺n 覺k覺nma da hisseder. Eer doumu yapt覺racak hekim izin verirse kad覺n 覺k覺nabilir. Vaktinden 繹nce 覺k覺nma doumu uzatabilir.

DOUMUN 2.EVRES襤 VE IKINMA TEKN襤襤

Rahim az覺n覺n tam a癟覺lmas覺ndan bebein doumuna kadar ge癟en s羹redir. Bu s羹re yar覺m ile iki saat aras覺ndad覺r. Bu d繹nemde kad覺n覺n kuvvetle 覺k覺nmas覺 s羹reyi k覺salt覺r. Ik覺nma, teknie uygun olursa etkilidir. Aksi halde sadece annenin yorulmas覺na neden olur. doumun bu d繹nemi annenin aktif olarak douma kat覺ld覺覺 bir d繹nemdir.

Ik覺nma Teknii: Ik覺nt覺l覺 ar覺larda ar覺n覺n en g羹癟l羹 olduu s覺rada gebe kad覺n覺n derin bir nefes alarak bu havay覺 d覺ar覺 vermeden az覺n覺 kapatarak kuvvetle 覺k覺n覺r. Ik覺n覺rken kal癟a ve bel C pozisyonunda, 癟eneyi g繹se dayayarak t羹m g羹c羹yle makat覺na doru 覺k覺narak bebei iter. Ik覺nma ar覺 boyunca devam etmeli, ar覺 ge癟ince 覺k覺nmamal覺 ve gevemelidir. Bebein ba覺 doarken gebeye 覺k覺nmamas覺 s繹ylenir, ancak 覺k覺nma hissi devam etmektedir. Ik覺nmay覺 繹nlemek i癟in a覺z a癟覺larak kuvvetli bir ekilde k覺sa nefesler al覺p verilir.

Bebein ba覺 doduunda doktor rahat nefes alabilmesi i癟in bebein az覺n覺 ve burnunu siler. Bebek ba覺 doduunda y羹z羹 yere dorudur. Omuzlar覺n doabilmesi i癟in ba覺n覺 annenin sa ya da sol baca覺na doru 癟evirir.

Bu d繹n羹ten sonra doktor bebein ba覺ndan tutup hafif癟e 癟ekerek bir omzunu, sonra dier omzunu 癟覺kar覺r ve v羹cudunun domas覺n覺 salar. Bebekler normalde doar domaz nefes almaya ve alamaya balarlar. Bebek doduktan sonra 2-3 cmlik mesafeden g繹bek klempi tak覺l覺r, g繹bek kesilir ve eer uygunsa emzirmesi i癟in anneye verilir. Emzirme s覺ras覺nda salg覺lanan hormonlar nedeniyle plasentan覺n ayr覺lmas覺 da salanabilir. Bebee ve anneye kimlik tesbiti i癟in kol bantlar覺 tak覺l覺r, bebein ayak izi al覺n覺r. Bu esnada annelerde 羹羹me ve titreme olabilir, bu durum normaldir, birka癟 dakika i癟inde ge癟er.

DOUMUN 3. EVRES襤

Bebein domas覺ndan sonra plasentan覺n domas覺na kadar ge癟en s羹redir (30 ile 45 dakika). Plasenta 癟覺kt覺ktan sonra tam olup olmad覺覺 kontrol edilir. Rahim i癟inde plasenta par癟as覺 kal覺rsa kanama ve enfeksiyona sebep olur. Kesi yap覺lm覺sa dikii yap覺l覺r. Genellikle anneler bu evrede b羹y羹k bir rahatl覺k, mutluluk ve yorgunluk hissederler. Daha sonra annenin temizlii ve kanama kontrol羹 yap覺l覺r ve odas覺na 癟覺kar覺l覺r. 襤lk birka癟 saat kanama kontrol羹, tansiyonu, nabz覺 ve dier bulgular覺na bak覺l覺r. Bu esnada doumhanede bebeini emzirememise odas覺nda bebeini sevebilir ve emzirebilir.

NORMAL DOUM MU SEZERYAN MI?

襤te, anne adaylar覺n覺n karar vermekte, hekimlerinse cevapland覺rmakta zorland覺覺 bir konu. zellikle son y覺llarda anestezi ve cerrahi tekniklerindeki gelimeler sezeryan doumu bir altenatif haline getirmitir. Her iki y繹ntemin de birbirine g繹re baz覺 avantaj ve dezavantajlar覺 vard覺r. Bunlar覺 dikkate alarak yapaca覺n覺z deerlendirmede, hangisi size daha uygun geliyorsa, o y繹nde karar vermenizi tavsiye ederim.
imdi her iki y繹ntemin avantaj-dezavantajlar覺n覺 ortaya koyal覺m:

NORMAL DOUM

Avantajlar覺:

Doal olan doum ekli budur.

襤lk doumlarda biraz zorluk 癟ekilmesine kar覺n, sonraki doumlar 癟ok daha kolay olmaktad覺r.

Doum sonras覺nda 癟ok daha k覺sa s羹rede toparlar, bebeinizle ve kendinizle daha rahat ilgilenebilirsiniz.

Anestezi alman覺z gerekmez.

Hastanede kal覺 s羹reniz daha k覺sad覺r.

Sezeryana g繹re daha ekonomiktir.

Dezavantajlar覺:

Zaman覺n覺 tam olarak kestiremezsiniz. Yakla覺k bir ayl覺k bir d繹nem i癟inde herhangi bir zamanda doum olabilir.

%10-15 ihtimalle, sanc覺lar esnas覺nda bebein s覺k覺nt覺ya girmesi ya da doumun ilerlememesi gibi baz覺 nedenlerle, normal doumdan sezeryana d繹n羹lmesi gerekebilir.

zellikle zor, iri ve 癟ok doum yapan kad覺nlarda genital organlardaki sarkmadan dolay覺, sonraki y覺llarda operasyon gerekebilir

Bebein doumu esnas覺nda yap覺lan epizyo kesisinden dolay覺 birka癟 g羹n otururken ar覺 ve rahats覺zl覺k hissi olur.

SEZARYEN

Avantajlar覺:

Doum sanc覺lar覺n覺 hissetmezsiniz.

Nispeten daha stressiz doum eklidir, herey k覺sa s羹rede biter.

Zaman覺n覺 繹nceden belirlemek m羹mk羹nd羹r.

Genital organlarda sarkma meydana gelmez.

Dezavantajlar覺:

Doum sanc覺lar覺n覺 hissetmeseniz de, ilemden sonra bir miktar ar覺n覺z olacakt覺r, 癟羹nk羹 sonu癟ta bu bir operasyondur.

Bir kez sezeryan olunca, daha sonra normal doumu deneyemezsiniz.

Yakla覺k 4-5 g羹n, s羹rekli olmasa da, yatak istirahatine ihtiya癟 duyars覺n覺z.

Normal douma g繹re daha pahal覺d覺r.

襤te, bunlar覺 dikkate alarak, kendiniz i癟in uygun olan doum ekline karar verebilirsiniz. Birka癟 tavsiyeyi de akl覺n覺zda bulundurman覺zda yarar var:

Nas覺l douraca覺n覺z覺 son iki aydan 繹nce d羹羹nmeye balamay覺n. Hen羹z gebeliin ba覺nda nas覺l douraca覺n覺z覺 d羹羹nmek, sizi gereksiz strese sokar. Ayr覺ca bazen sizin d羹羹nd羹羹n羹zden farkl覺 gelimeler olabilir. rnein, normal douma karar vermiken, bebeinizin ters gelii nedeniyle, sezeryan olman覺z gerekebilir.

Daha 繹nce normal doum yapm覺san覺z, bu defa sezeryanla doumu d羹羹nmeyin.

Karara einizi de dahil edin, ama kendi fikrinizi asla ihmal etmeyin.

Normal doumun en zor yan覺 ona karar vermektir.

ok 癟ocuk yapmay覺 planl覺yorsan覺z (4,5,6 veya 10 gibi :)) ), normal doumu d羹羹n羹n.

Hangi doum ekline karar verirseniz verin, onun sizin i癟in en uygun yol olduunu d羹羹n羹n.

En 繹nemlisi; doum stresine girmeyin. Doumdan ziyade, doum sonras覺nda bebeinizle ge癟ireceiniz g羹zel zamanlar覺 hayal edin. Ve benim hastalar覺ma s覺k s覺k s繹ylediim u s繹z羹 akl覺n覺z覺n bir k繹esinde tutun: Eer doum o kadar yaan覺lmaz bir olay olsayd覺 kad覺nlar sadece bir kez dourur, bir daha bunu asla denemezlerdi.

SEZERYAN DOUM

Annenin 癟eitli hastal覺klar覺, fetal s覺k覺nt覺 (distres), bebein bir an 繹nce dourtulmas覺n覺 gerektiren riskli gebelikler, psikolojik nedenler (annenin doumdan korkmas覺) sezaryen sebepleri aras覺nda say覺labilir.
Bebein normalden iri olmas覺 (4500gr den fazla) veya annenin kal癟a yap覺s覺n覺n dar olmas覺 doumu g羹癟letiren 繹nemli nedenler aras覺ndad覺r. ok ciddi anormallikler d覺覺nda, muayene ile pelviste darl覺k saptanmas覺 doumun ger癟eklemeyeceini g繹stermez. Pelviste darl覺k olan bir anne aday覺n覺n bebei de k羹癟羹k olabilir ve beklenmedik bir ekilde rahat doabilir. Tersi de ge癟erlidir. Pelvisi olduk癟a m羹sait olan bir kad覺n覺n bebei normalden iri olabilir ya da doum kanal覺na normalde girmesi gereken pozisyonlar覺n d覺覺nda bir pozisyonla girdii i癟in doum ger癟ekleemeyebilir. Bu nedenle, bu t羹r durumlar i癟in, iri bebek ya da dar pelvisten 癟ok ba-pelvis uygunsuzluu terimi tercih edilir. Bu durum da genellikle gebeliin son haftalar覺ndan ve hatta 癟ou zaman doum eylemi balamadan 繹nce saptanamaz.
Ba-pelvis uygunsuzluu sadece ba覺n b羹y羹k veya kal癟an覺n dar olmas覺na bal覺 deildir. Bebek normal kiloda kal癟a olduk癟a m羹sait olabilir ama bebek istenen pozisyonda olmayabilirBebein sorunsuz doum kanal覺nda ilerleyebilmesi i癟in belli pozisyonlarda pelvise girmesi ve belli manevralar覺 yapmas覺 gerekir. Eer, normal d覺覺 bir pozisyonda girerse en k羹癟羹k 癟aplar覺n覺 doum kanal覺na uyduramayaca覺 i癟in doum g羹癟leir veya ger癟ekleemez, sezaryene almak gerekir.
Bebein rahim kanal覺na ba 繹nde gelmemesi de sorun yarat覺r. Ba d覺覺 geliler t羹m gebeliklerin %5 civar覺nda g繹r羹lebilir. Makat geli baz覺 koullar saland覺覺 taktirde m羹mk羹n olsa da anne ve bebek i癟in riskleri artt覺rd覺覺ndan sezaryen tercih edilebilir.
襤kiz gebeliklerde her 2 bebek de ba ile doum kanal覺na y繹nelmise normal doum denenebilir. Dier t羹m durumlarda sezaryen yap覺lmas覺 繹nerilir. 襤kizden daha fazla 癟oul gebeliklerde ise sezaryen tercih edilir.
Yap覺lan doum 繹ncesi fetal iyilik testlerinde fetusun s覺k覺nt覺da olduunu g繹steren bulgular varsa veya normal douma b覺rak覺lan bir gebelikte bebein kalp at覺lar覺nda d羹me olursa bu fetusun s覺k覺nt覺da olduunu g繹sterir. Bu durumlarda bir an 繹nce doumu ger癟ekletirmek ve bebei normal doum riskine b覺rakmamak gerekir. Bu nedenle, bu olgularda sezaryen 繹nerilir.
Plasentan覺n rahim az覺n覺 kapatmas覺 durumda normal doum m羹mk羹n deildir. Plasenta previa gebelik s覺ras覺nda yap覺lan ultrasonografide kolayl覺kla saptanabilir. Bu durumda, normal doum ans覺 vermeden direkt hastay覺 sezaryene almaka gerekir, aksi taktirde doum sanc覺lar覺n覺n balamas覺 ile hastay覺 ve bebei riske atacak kanama s繹z konusu olabilir.
Plasentan覺n erken ayr覺lmas覺 da kar覺la覺lan bir sorundur.Normalde plasenta bebek doduktan sonra rahimden ayr覺l覺r. Bir nedenle, bebek domadan rahimden erken ayr覺lmas覺 plasentadan beslenen bebein anne karn覺nda 繹l羹m羹ne ve ge癟 tespit edilirse annede a覺r覺 kanamaya bal覺 oluan p覺ht覺lama bozukluklar覺 sonucu hayati riske neden olur. ounlukla acil bir durumdur. Fark edildii zaman bir k覺s覺m bebek kaybedilmi olabilir. Saptan覺r saptanmaz acil sezaryene almak gereklidir.
Nadiren annenin su kesesi a癟覺ld覺覺nda bebein ba覺 doum kanal覺na oturmadan g繹bek kordonu sarkabilir. Bu 癟ok acil ve tehlikeli bir durumdur. En k覺sa zamanda sezaryene almak gerekir.G繹bek kordonu bazen bebein boynuna, koluna veya baca覺na dolanabilir. Bu gebelik 繹ncesi ultrason ile bazen saptanabilir ancak 癟ounlukla olduu gibi ultrason ile g繹r羹lmeyebilir. Bu durumda rahim kas覺lmalar覺 olduk癟a bebein aa覺 doru itilmesi g繹bek kordonunu s覺k覺t覺r覺r ve kalp h覺z覺nda azalma olur. Bu ekilde kalp h覺z覺ndaki yavalamalar kordon dolanmas覺 a癟覺s覺ndan uyar覺c覺d覺r ve sezaryene al覺nmas覺 uygundur.
Annenin 覺k覺nmas覺n覺n sak覺ncal覺 olduu hastal覺klar (繹rnein kalp hastal覺klar覺, anevrizma), pelvik b繹lgede doumu engelleyebilecek myom ya da yumurtal覺k kisti gibi kitleler, annenin ge癟irilmi rahim operasyonlar覺 ya da daha 繹nceki doumunu sezaryenle yapmas覺, annede genital herpes (u癟uk) olmas覺 durumunda sezaryen gerekebilir.
Annenin normal doumdan korkmas覺, sanc覺 癟ekmek istememesi, az da olsa bebei riske atmak istememesi, vajinusmusu olmas覺 gibi nedenlerle istee bal覺 sezaryen yap覺labilir.

NORMAL DOUM

Normal doum miad覺na ulam覺 bir bebein (37 haftadan b羹y羹k ) herhangi bir operatif m羹dahale olmaks覺z覺n vajinal yolla domas覺n覺 anl覺yoruz. Eer vakum ya da forseps douma yard覺mc覺 olmak amac覺yla kullan覺lm覺sa buna m羹dahaleli doum denir. Suni sanc覺 verilmesi ve bebei vajenden 癟覺k覺覺n覺 kolaylat覺rmak i癟in epizyotomi dediimiz kontroll羹 kesinin yap覺lmas覺 da m羹dahaleli doum olarak deerlendirilir.
Doum eylemi ya da doum doktorlar覺 aras覺nda s覺k癟a kullan覺ld覺覺 ad覺yla travay servikste (rahim az覺 veya rahim boynu) a癟覺lma ile birlikte olan ve anne taraf覺ndan doum sanc覺s覺 olarak alg覺lanan d羹zenli rahim kas覺lmalar覺n覺n balamas覺d覺r. Gebeliin 繹zellikle son trimesterinde d羹zensiz, Braxton-Hicks (yalanc覺 doum ar覺lar覺) ad覺 verilen kas覺lmalar olabilir, ancak bunun doum eylemi olarak adland覺r覺labilmesi i癟in d羹zenli aral覺klarla gelmesi, iddetinin giderek artmas覺, sanc覺 aralar覺n覺n kas覺lmas覺 ve beraberinde servikste (rahim boynu) a癟覺lman覺n ve incelmenin balamas覺 gerekir.
Doumun aktif faz覺n覺 3 evrede inceleyebilir:

1. evre, doum eyleminin balamas覺ndan serviksin tam a癟覺kl覺a (10 cm) ulamas覺na kadar olan d繹nemdir.

2. evre, serviksin tam a癟覺lmas覺ndan bebein doumuna kadar ge癟en s羹redir.

3. evre ise, bebein doumundan plasenta ve zarlar覺n at覺lmas覺na kadar ge癟en s羹redir.

Genelde doumun yaklat覺覺n覺n ilk belirtileri kas覺lmalar ve halk aras覺nda nian gelmesi olarak an覺lan durumdur. Rahim az覺 t羹m gebelik boyunca s羹m羹ks羹 bir t覺ka癟la kapal覺d覺r. Bu t覺ka癟 bebei d覺 etkenlere kar覺 korur. Doum eyleminin balamas覺ndan hemen 繹nce rahim az覺nda hafif bir a癟覺lma olur ve bu t覺ka癟 kanl覺 bir ak覺nt覺 eklinde v羹cut d覺覺na at覺l覺r.

Su kesilmesinin a癟覺lmas覺 genellikle aktif doum eylemi balad覺ktan sonra olur. Ancak, bazen sanc覺lar yani aktif eylem balamadan da balayabilir. Bu durumda eer 6-12 saatte kendiliinden balamazsa suni sanc覺yla balatmak gerekebilir. 羹nk羹 zarlar enfeksiyondan koruyan bir bariyer g繹revi de yaparlar. Eer, kese a癟覺ld覺ktan sonra belli s羹rede doum olmazsa vajendeki mikroplar覺n enfeksiyon oluturmas覺 riski de vard覺r. Zaman zaman da doum doktorlar覺 eylemin bir safhas覺nda (rahim az覺 a癟覺kl覺覺 4-5 cmden fazla ise) su kesesini artifisyel olarak a癟arlar. Bu yakla覺m, doumun h覺zlanmas覺na yard覺mc覺 olur.

Doumun ger癟eklemesinde rol oynayan 3 temel fakt繹r vard覺r:

1.襤tici g羹癟ler (rahim kas覺lmalar覺 ve doumun 2. evresinde 覺k覺nma)

2.Doum kanal覺 (kal癟a kemiklerinin durumu ve yumuak dokular)

3.Fetus

Bu 羹癟 fakt繹r doumun normal olup olamayaca覺n覺 belirler. Bunlardan herhangi birindeki anormallik doumu g羹癟letirir ve hatta bezen imkans覺zlat覺r覺r.

Pelvis (ya da kal癟a) kemiklerinin yap覺s覺 kiiden kiiye deiebilir. En ideali jinekoid pelvis denen ovoid bir yap覺da olmas覺d覺r. Ancak, bu normal yap覺n覺n varyasyonlar覺nda pelviste darl覺k s繹z konusu olabilir.

Normal bir pelviste doum kanal覺n覺 incelediimizde girite kanal覺n transvers (enine) 癟ap覺n覺n daha geni olduunu g繹r羹r羹z. Bebein ba覺n覺n da 繹n-arka 癟ap覺 daha uzundur. Dolay覺s覺yla doum kanal覺na ba覺n girebilmesi i癟in bebek ba覺n覺n 繹n-arka 癟ap覺n覺n annenin doum kanal覺 giriinde enine 癟apa uymas覺 gerekir. Yani, bebein ba覺 annenin sa veya sol yan覺na bakacak ekilde yatay ya da hafif oblik (verev) olarak pelvise girer. Doum kanal覺n覺n 癟覺k覺覺nda ise pelvisin 繹n-arka 癟aplar覺 daha uzundur. Bunun sonucunda doumun olabilmesi i癟in bebek doum kanal覺nda ilerlerken bir yandan da burgu hareketi ile ba覺n en uzun olan 繹n-arka 癟ap覺n覺 pelvis 癟覺k覺m覺n覺n 繹n-arka 癟ap覺na uydurmas覺 gerekir. Normalde, 癟覺k覺ma geldiinde ba覺n arkas覺 annenin 繹n taraf覺nda olmal覺d覺r. Bu durumda 癟覺k覺ma gelen bebek rahmin kas覺lmalar覺 ve annenin 覺k覺nmas覺 ile ba覺n覺 geriye doru atarak 癟覺k覺mdan kurtulur. Ba 癟覺kt覺ktan sonra en geni k覺s覺m olan omuzlar覺n 癟覺kmas覺 i癟in omuzlar da 繹n-arka 癟apa d繹ner ve omuzlar doktorun da yapaca覺 manevralarla dourtulur. V羹cudun geri kalan k覺sm覺 癟ounlukla sorunsuz doar.


Normal Doum


G繹r羹ld羹羹 gibi, bebek doum kanal覺ndan bir t羹nelden ge癟er gibi rahatl覺kla ge癟ememekte buna kar覺n kendini kanala uydurabilmek i癟in birtak覺m manevralar yapmak zorundad覺r. Bu manevralar覺 yapabilmesi i癟in itici g羹c羹n yukar覺dan bebei aa覺ya doru zorlamas覺, bebein de bu itici g羹癟 kar覺s覺nda doru yolu ve pozisyonlar覺 kendiliinden ister istemez bulur ve gereken manevralar覺 yapar. 襤tici g羹癟 eylemin 1. evresinde sadece rahim kas覺lmalar覺 iken, 2. evresinde annenin 覺k覺nmas覺 da bu g羹ce katk覺 da bulunur.

Ik覺nma hareketi rahim az覺 tam a癟覺lmadan hi癟 bir zaman yap覺lmamal覺d覺r.
Bebek 癟覺kt覺ktan sonra s覺ra plasenta ve eklerinin 癟覺kmas覺na gelmitir ki bu evre eylemin 3. evresi veya halas olarak adland覺r覺l覺r. Genellikle, k覺sa bir s羹re plasentan覺n kendiliinden 癟覺kmas覺 beklenir ve sonras覺nda gerekirse yard覺mc覺 manevralarla plasenta ve beraberinde zarlar覺n 癟覺kmas覺 salan覺r. Bazen, plasenta kendiliinden 癟覺kmayabilir. Bu durumda, doktor elini uterusa sokup elle 癟覺kartmak zorunda kalabilir. Nadiren, plasenta rahim duvarlar覺na iyice yap覺覺k olabilir ki bu durumda plasenta tamamen 癟覺kart覺lamayabilir. Plasenta yap覺ma anomalisi olarak adland覺r覺lan bu durum riskli bir durumdur ve kanama kontrol edilemedii taktirde annenin rahminin al覺nmas覺na kadar gidebilir.
M羹dahaleli Doum
Vajinal doum s覺ras覺nda vakum ya da forseps (ka覺k) douma yard覺mc覺 olmak amac覺yla kullan覺lm覺sa buna m羹dahaleli doum denir. Suni sanc覺 verilmesi ve bebei vajenden 癟覺k覺覺n覺 kolaylat覺rmak i癟in epizyotomi (dikili doum) dediimiz kontroll羹 kesinin yap覺lmas覺 da m羹dahaleli doum olarak deerlendirilir.

Suni sanc覺 nedir, ne zaman verilir?
Bebek normal boyutlarda doum kanal覺 ya da kal癟a kemikleri m羹sait olsa da annenin rahim kas覺lmalar覺 yetersiz ise o zaman doum s羹resinin uzamas覺na bal覺 riskler ortaya 癟覺kabilir. Bu durumda, annenin rahim kas覺lmalar覺n覺 g羹癟lendirmek amac覺yla halk aras覺nda suni sanc覺 denilen oksitosin hormonu serumla verilir. Bazen de doum eylemi beklenen doum zaman覺 ge癟mesine ramen balamayabilir ya da gebelie ait risklerden dolay覺 doum sanc覺lar覺n覺n kendiliinden balamas覺 beklenmeden doumun ger癟eklemesi gerekebilir. Bu durumda da oksitosin verilir. Yani, oksitosin ya da suni sanc覺; eylemi balatmak ve yetersiz eyleme yard覺mc覺 olmak eklinde 2 temel ama癟la kullan覺l覺r.

Oksitosin d覺覺nda su kesesinin doktor taraf覺ndan a癟覺lmas覺 da (amniyotomi) doumun balat覺lmas覺 ve eyleme yard覺m amac覺yla kullan覺l覺r. Oksitosin, insan v羹cudunda yap覺lan bir hormondur ve bir癟ok etkisi d覺覺nda en 繹nemli fonksiyonu doum s覺ras覺nda rahimde kas覺lmalar覺 salamakt覺r. Yanl覺 bir kanaat olarak suni sanc覺n覺n normal yolla balayan sanc覺lardan daha farkl覺 olduu d羹羹n羹l羹r. Ancak, esas覺nda mekanizma yetersiz olan doal bir maddenin sentetik edeerinin d覺ar覺dan verilmesidir.

Suni sanc覺 esasen doal bir hormonun kullan覺lmas覺d覺r ancak kullan覺m覺 s覺ras覺nda belirli riskler vard覺r. En 繹nemli risk, kontrols羹z veya a覺r覺 oksitosin verilmesine bal覺 rahmin a覺r覺 kas覺lmas覺 ve arada olmas覺 gereken geveme periyotlar覺n覺n olmamas覺d覺r. Bu durum, fetusa plasentadan kan ak覺覺n覺 engelleyeceinden risklidir. Bu nedenle, suni sanc覺 verilirken doktor ve hemirelerin yak覺n kontrol羹nde uygulanmas覺 gerekir. Ayr覺ca, oksitosin verilmesi planlanan hastada ba-pelvis uygunsuzluu ya da anormal geli ekli gibi normal douma engel bir durumun olmamas覺 gereklidir.


DOUMUN BALADII NASIL ANLAILIR

Nian, kas覺lmalarla birlikte olan sanc覺 ve/veya suyun gelmesi bize doum eyleminin balad覺覺n覺 g繹sterir. Bu 羹癟 belirti s覺ra ile deildir. Her kad覺nda ve bir kad覺n覺n her doumunda farkl覺 s覺ralarla g繹r羹lebilir.
Nian: gebelik boyunca kapal覺 olan rahim az覺nda rahmi ve bebei enfeksyonlardan korumak amac覺yla pelte gibi s羹m羹k羹ms羹 bir t覺ka癟 oluur. Bu t覺kaca da nian denir. Rahimdeki kas覺lmalar覺n etkisiyle genileyen rahim az覺ndan bu t覺ka癟 d羹er. Gebe kad覺n bunu ak覺nt覺 eklinde fark eder. Bu s羹m羹ks羹 t覺ka癟 ayn覺 zamanda hafif pembemsi kanla bulam覺 (ancak kanama olmayan) eklindedir. Halk aras覺nda buna belirti, nian, iz de denir. Nian geldiinde hemen hastaneye gitmek gerekmez. Bu doumun 癟ok yaklat覺覺n覺 bug羹n yar覺n doumun ger癟ekleeceini g繹sterir. Haz覺rl覺klar覺 g繹zden ge癟irmek i癟in zaman覺n覺z vard覺r.

Suyun gelmesi: Bebei koruyan su kesesi gerilmelerin ve kas覺lmalar覺n etkisiyle y覺rt覺labilir. Bu nedenle amniyon suyu rahimden d覺ar覺 akar.Su kesesi 羹st b繹lgeden ve s覺yr覺k eklinde y覺rt覺lm覺sa amniyon suyu s覺z覺nt覺 eklinde akabilir. Bu nedenle gebeler idrar ka癟覺rd覺klar覺n覺 ya da ak覺nt覺 nedeniyle 覺slakl覺k olduunu d羹羹nebilirler. Amniyon s覺v覺 ak覺nt覺 gibi koyu, k覺vaml覺 deil, su gibi ak覺kand覺r. Rengi a癟覺k sar覺 ya da 覺hlamur 癟ay覺 gibidir. 癟ama覺rda ak覺nt覺 gibi tabaka b覺rakmaz. Bu nedenle aks覺rma, 繹ks羹rme gibi nedenle olan idrar ka癟覺rmaya benzemez. Ayr覺ca kendine has bir kokusu da vard覺r. Bu farkl覺l覺klar覺 dikkate alarak 覺slakl覺覺n kesenin a癟覺lmas覺yla ilgili olup olmad覺覺 gebe taraf覺ndan ay覺rt edilir.

Amniyon kesesi y覺rt覺ld覺ktan sonra bebein ve anne rahminin mikrop almas覺 kolayla覺r. O nedenle su geldiinde ya da 羹phe edildiinde hemen hastaneye gitmek gereklidir. Bazen kad覺nlar su gelse bile ar覺lar balamad覺 diye hastaneye gitmeyi geciktirirler. Bu durum anne ve bebein mikroplarla bulaan baz覺 hastal覺klar覺 kapmas覺na neden olabilir.Doumdan 繹nce su keseleri y覺rt覺lan gebe kad覺nlar覺n 癟ounluu 12 saat i癟inde ilk kas覺lmalar覺 hissederler; kalanlar覺n 癟ou bunlar覺 24 saat i癟inde hisseder. Bununla birlikte yakla覺k 10 kad覺ndan birinde doumun balamas覺 daha uzun s羹rer. Zaman ge癟tik癟e y覺rt覺lm覺 amniyon kesesinden bebek ve/veya annenin enfeksiyon kapma riski artaca覺 i癟in 癟ou hekim kese y覺rt覺ld覺ktan sonra eer beklenen tarih yak覺nsa 24 saat i癟inde oksitosinle doumu balat覺r, az say覺da hekim 6 saat i癟inde balatmay覺 yeler. Son 癟al覺malar bu noktaya gelmi bir gebelikte doumu balatmak i癟in 24 saatten fazla beklemenin yarar覺 olmad覺覺n覺, tersine zarar覺 olduunu g繹steriyor.

Vajinan覺zdan s覺z覺nt覺 veya ak覺nt覺 geliyorsa hekiminizi veya ebenizi aray覺n. Bu arada enfeksiyondan korumak i癟in vajina b繹lgesini olabildiince temiz tutun; banyo yapmay覺n veya cinsel ilikiye girmeyin; amniyon s覺v覺s覺n覺 emmesi i癟in ped kullan覺n (tampon deil); kendi kendinizi i癟eriden muayene etmeye kalk覺may覺n; tuvalette 繹nden arkaya doru temizlenin.

Nadiren, bebein gelen par癟as覺 hen羹z pelvise yerlemediinde ve keseler erken y覺rt覺ld覺覺nda (en s覺k olarak bebein premat羹re veya makat gelii olduu durumlarda) g繹bek ba覺 kendi 羹st羹ne katlan覺r rahim boynuna doru itilir hatta amniyon s覺v覺s覺n覺n akmas覺yla vajinaya bile inebilir. Vajinan覺z覺n 癟覺k覺覺nda g繹bek ba覺 g繹rebiliyorsan覺z veya vajinan覺z覺n i癟inde bir ey varm覺 gibi hissediyorsan覺z hemen hastaneye gidin.

Ar覺: Doumun balad覺覺n覺 g繹steren bir dier belirti de kar覺nda sertleme ile birlikte ar覺n覺n hissedilmesidir. Balang覺癟ta hafif olan, k覺sa s羹ren ve seyrek olan bu ar覺lar gittik癟e daha uzun, iddetli ve s覺k hale gelir.

襤lk kez anne olacak 癟ou kad覺n (bunlarda doum sanc覺lar覺 genellikle yava balar ve kas覺lmalar kademeli olarak artar) g羹venle ilk birka癟 saati evinde ge癟irebilir. Ancak kas覺lmalar覺n覺z, 癟ok g羹癟l羹 balad覺ysa -en az 45 saniye s羹ren ve 5 dakikadan daha s覺k gelen kas覺lmalar- ve/veya daha 繹nce dourmusan覺z ilk birka癟 saat sanc覺lar覺n tamam覺 olabilir. B羹y羹k olas覺l覺kla doumun ilk evresi sanc覺s覺z ge癟mitir ve rahim az覺n覺z bu s羹rede yeterince genilemitir. Hekiminizi aramamak -ve son dakikada hastaneye yetimeye 癟al覺may覺 g繹ze almak- u an telefon etmekten daha k繹t羹 sonu癟lar dourabilir.

Bununla birlikte, ard覺覺k birka癟 kas覺lmay覺 saym覺 olman覺z iyi olacakt覺r. Kas覺lmalar覺 bildirirken s覺kl覺klar覺 s羹releri ve g羹癟leri konusunda emin olun. Sakin bir ses tonuyla konumak ad覺na rahats覺zl覺覺n覺z覺 belli etmekten ka癟覺nmay覺n. (Hekiminiz kas覺lma s覺ras覺nda konumakta olan bir kad覺n覺n sesinden doumun hangi aamada olduunu anlama konusunda deneyimli olacakt覺r.)

Eer siz haz覺r olduunuzu hissediyorsan覺z, ancak hekiminiz ayn覺 fikirde deilse, bekle yan覺t覺yla tatmin olmay覺n. Hastaneye gidip kontrol yapt覺rmak istediinizi s繹yleyin. Her ihtimale kar覺 bavulunuzu yan覺n覺za alabilirsiniz, ancak rahim az覺n覺z a癟覺lmaya yeni balam覺sa eve d繹nmeye de haz覺rl覺kl覺 olun.

Doum sanc覺lar覺 balad覺覺nda hemen hastaneye gitmeniz gerekmez. Ancak sanc覺lar yakla覺k 4-5 dakikada bir geliyorsa hastanede olman覺z gerekir. Bazen ger癟ek doum ar覺lar覺n覺 taklit eden yalanc覺 doum ar覺lar覺 gebe kad覺n覺 ve eini telaland覺r覺r ve hastaneye gitmesine neden olur. B繹yle bir durumla kar覺la覺ld覺覺nda ar覺lar覺n ger癟ek mi, yalanc覺 m覺 olduunu ay覺rt etmek i癟in izlemek ve baz覺 farkl覺l覺klar覺 g繹zlemek gerekir.

Yalanc覺 doum ar覺lar覺:
S覺kl覺覺, iddeti bak覺m覺ndan d羹zensizdir
Dolama, masaj ve istirahatla ge癟ebilir
Ar覺 bel, kas覺k ve kar覺nda hissedilir
Rahim ucunda yumuama ve a癟覺lmaya neden olmaz.
Ger癟ek doum ar覺lar覺:

D羹zenlidir
Her durumda devam eder, ge癟mez
Ar覺 bel, kas覺k ve kar覺nda her noktada ayn覺 hissedilir
Yumuama ve a癟覺lmaya neden olur

Evde yap覺labilecekler:
Dolaabilir yada istirahat edebilirsiniz.
Du al覺nabilir.
Masaj yap覺labilir. Belden kal癟aya doru ve elin topuu ile bel ve kal癟a 羹zerine bas覺n癟 uygulamalar覺 rahatlat覺c覺 olabilir.
Valiz kontrol edilebilir.
S覺k s覺k tuvalete gidilerek idrar yap覺l覺r.
Yap覺lmas覺 sak覺ncal覺 olanlar:

Ar覺lar balad覺覺nda bir ey yenilmemelidir. Yemek yemek ya da Fazla miktarda s覺v覺 almak kusmaya yol a癟abilir.
Gerekirse 癟ok k羹癟羹k miktarlarda s覺v覺 al覺nabilir.
Biraz enerji verecek, a覺zda eriyen eker, 癟ikolata yenilebilir.

ERKEN DOUM SEBEPLER襤

Erken doum son adet tarihinden sonra 37. haftaya kadar olan doumlar覺 kaps覺yor.- Tek 癟ocuk bekleyenlerde y羹zde 10 oran覺nda g繹r羹l羹rken ikiz hamileliklerde bu oran art覺yor. 17 ya覺n alt覺 ve 35 ya 羹st羹 anne adaylar覺 da erken doum riski ile kar覺 kar覺ya.
Her bebein 9 ay 10 g羹n羹 anne rahminde ge癟irmesi en ideal durumken, her eye ramen erken doumlar oluyor. T覺pta ve son y覺llarda 羹lkemizde yaanan gelimelere bal覺 olarak art覺k daha fazla premat羹re bebek hayatta kalabiliyor. Bir ka癟 y覺l 繹ncesine kadar premat羹re bebekler i癟in yaam s覺n覺r覺 27 haftayken, g羹n羹m羹zde bu s覺n覺r 24 haftaya kadar indi. Ancak, erken doan bebeklerin 繹nemli bir k覺sm覺 tam haz覺r olmadan d羹nyaya gelmelerinin olumsuz sonu癟lar覺n覺 ya覺yorlar. Bu nedenle doum uzmanlar覺 d羹nyan覺n her yerinde erken doum riski ta覺yan bebeklerin bir ka癟 hafta, hatta bir ka癟 g羹n daha ge癟 domalar覺n覺 salamak i癟in, ellerinden geleni yap覺yorlar. Yap覺lan 癟al覺malar geciktirilen her g羹n i癟in bebeklerin yaama anslar覺n覺n artt覺覺n覺 g繹steriyor. Ancak her eye kar覺n erken doumu yaayan bir癟ok kad覺n var.
BEBEK NEDEN ERKEN DOAR?
Bebeklerin neden erken doduklar覺 konusunda tek bir sebep yoktur. Bu olay 癟ounlukla bir癟ok nedene bal覺 olabilir. En 繹nemli nedenlerden biri 癟oul gebelik, ,Rahim i癟i ve d覺覺 enfeksiyonlar, 癟oul gebelikler, amniyon s覺v覺s覺n覺n fazla olmas覺, rahmin yap覺sal anormallikleri, rahim i癟 tabakas覺 i癟ine kanamalar, genetik fakt繹rler, doumu balatan fizyolojik mekanizmalar覺n erkenden tetiklenmesi erken doumun en s覺k rastlanan sebepleri aras覺ndad覺r.

K襤MLER R襤SK ALTINDA?
Erken doum konusunda bilinmeyen bir癟ok etken olduu i癟in b羹t羹n anne adaylar覺 bu riskler a癟覺s覺ndan deerlendirilmelidir. Ancak baz覺 hamilelerin bu durumla kar覺lama riski 癟ok daha y羹ksek olur.
Ya覺 17in alt覺nda, 35in 羹zerindekiler
Birden fazla bebek bekleyenler
Daha 繹nce d羹羹k, ya da erken doum yaayanlar
Baz覺 sistemik ve enfeksiyon hastal覺覺 olan gebeler
D羹羹k kilolu anne adaylar覺
Sigara kullananlar
Hamileliinde vajinal kanama sorunu olanlar
Stres alt覺nda ve youn 癟al覺ma artlar覺 alt覺nda yaayanlar
D羹羹k sosyo ekonomik durumda olan hastalar.
Bu risk fakt繹rlerini 繹nceden tespit etmek ve gerekli 繹nlemleri almak 癟ok zor deil. Anne kilosunun ve ya覺n覺n ideal aral覺kta tutulmas覺, 癟al覺ma artlar覺n覺n uygun olmas覺, iki gebelik aras覺 ge癟en s羹renin 1 y覺l 羹zerinde olmas覺, sigara ve dier k繹t羹 al覺kanl覺klardan uzakla覺lmas覺 ve olas覺 erken doum eyleminin; bel-kas覺k ar覺s覺, vajinal ak覺nt覺 miktar覺nda art覺, su gelmesi, vajinal kanama gibi 繹nc羹 belirtilerinin hasta taraf覺ndan erken fark edilmesi ve doktora bavurulmas覺 erken doumu engellemede 繹nemli 繹l癟羹de rol oynar.


ERKEK DOUM KONTROL HAPLARI

Erkekler i癟in gelitirilme aamas覺nda olan doum kontrol y繹ntemleri aras覺nda en reva癟ta olanlar testosteron hormonunun sperm h羹creleri 羹zerindeki etkilerini engelleyerek etki edenler. Bu y繹ntemlerin sperm h羹creleri 羹zerindeki muhtemel mutajen (genleri bozucu) etkileri, y繹ntemlerin insanlarda kullan覺labilirliini hen羹z engelliyor.
Ancak fareler 羹zerinde baka nedenlerle yap覺lan deneylerde tesad羹fen erkeklerde uygulanabilecek yeni bir doum kontrol y繹nteminin yolu a癟覺ld覺: Fareler 羹zerinde yap覺lan 癟al覺malarda vaz deferens ad覺 verilen sperm kanallar覺n覺n (bu kanallar olgun sperm h羹crelerini ana sperm kanallar覺na ve buradan da depoland覺klar覺 yere ta覺yan kanalc覺klard覺r) kas覺lmas覺n覺 salayan bir resept繹r (alg覺lay覺c覺) olduu saptand覺. P2X1 ad覺 verilen bu resept繹r (alg覺lay覺c覺) uyar覺ld覺k癟a oluan kas覺lmalar sayesinde sperm h羹creleri aynen bir di macunu s覺k覺ld覺覺nda d覺ar覺 macunun boalmas覺 gibi kanalda ilerliyorlar. 襤te bu resept繹r羹n varl覺覺n覺n saptanm覺 olmas覺 ger癟ek bir devrim niteliinde, 癟羹nk羹 bu resept繹r羹 d覺ar覺dan verilen baz覺 ila癟larla devre d覺覺 b覺rakmak teorik olarak m羹mk羹n. Bu baar覺l覺rsa, vaz deferens kas覺lamad覺覺ndan sperm h羹creleri kanallarda ilerleyemeyecek ve b繹ylece boalma olsa bile boalan s覺v覺n覺n d覺ar覺dan bak覺ld覺覺nda niteliklerinde (renk, miktar) bir deiiklik olmamas覺na kar覺n s覺v覺n覺n i癟inde sperm olmayacak.

Ayr覺ca bu resept繹r羹 devre d覺覺 b覺rakan deil, uyaran bir maddenin bulunmas覺 da sperm say覺s覺n覺 art覺rmaya yard覺mc覺 olarak erkek k覺s覺rl覺覺n覺n tedavisine yeni bir yol a癟acak gibi g繹r羹n羹yor.

u anda bu y繹ntem yaln覺zca bir teoriden ibaret. Sorun, resept繹r羹n yap覺s覺n覺n t羹m羹yle anla覺lmas覺 sonras覺, bu resept繹r羹 balay覺p devre d覺覺 b覺rakacak maddenin bulunmas覺nda. Bu madde de bulunduunda erkek doum kontrol haplar覺 bir hayal olmaktan 癟覺kacak.

DOUM KONTROL YNTEMLER襤
DOAL YNTEMLER

Bu y繹ntemler, gebelii 繹nlemekten daha 癟ok gebeliin meydan gelmesi i癟in kullan覺l覺r. 羹nk羹 gebelii 繹nleme oran覺 y羹ksek deildir. Ancak, gebe kal覺nmas覺 ve bebein d羹nyaya gelmesi sorun olmayacak 癟iftler taraf覺ndan da gebelii 繹nlenme amac覺 ile kullan覺labilir.
Bu y繹ntemleri kullanmaya karar veren 癟iftlerin 繹ncelikle bir hekime bavurmas覺 gerekmektedir. Kad覺n覺n adetlerinin 癟ok d羹zenli olmas覺n覺n yan覺nda g羹nl羹k kay覺tlarla baz覺 belirtilerin kaydedilmesi ve gebe kalma olas覺l覺覺n覺n y羹ksek olduu g羹nlerde cinsel ilikiye girilmemesi esas覺na dayan覺r.

Doal aile planlamas覺 y繹ntemleri unlard覺r ( y繹ntemler hakk覺nda sadece k覺sa bilgi verilmitir. Bu bilgilerle bu y繹ntemlerin uygulanmas覺 m羹mk羹n deildir):

1. Takvim y繹ntemi

D羹zenli adetleri olan kad覺nlarda kaba bir hesaplama ile yumurtan覺n t羹plere at覺lma zaman覺 tahmini olarak hesaplan覺r. Bu d繹nemlerde cinsel ilikiye girilmez. Gebe kalma olas覺l覺覺 y羹ksektir.

2. Bazal v羹cut 覺s覺s覺 y繹ntemi

D羹zenli olarak her sabah v羹cut 覺s覺s覺 繹l癟羹lerek yumurtan覺n t羹plere at覺lma zaman覺 tahmin edilir. Gebe kalma olas覺l覺覺 y羹ksektir.

3. Servikal palpasyon y繹ntemi

D羹zenli olarak her g羹n kad覺n elini vajenin i癟ine sokarak rahim az覺na dokunur. Rahim az覺nda meydan gelen deiikliklere g繹re yumurtan覺n t羹plere at覺lma zaman覺 tahmin edilir. Bu d繹nemlerde cinsel ilikiye girilmez. Gebe kalma olas覺l覺覺 y羹ksektir.

4. Servikal mukus y繹ntemi

D羹zenli olarak her g羹n kad覺n elini vajenin i癟ine sokarak salg覺lanan s覺v覺s覺n覺 kontrol eder. S覺v覺da meydana gelen deiikliklere g繹re yumurtan覺n t羹plere at覺lma zaman覺 tahmin edilir. Bu d繹nemlerde cinsel ilikiye girilmez. Gebe kalma olas覺l覺覺 y羹ksektir.

5. Semptotermal y繹ntem

Kad覺n覺n hem v羹cut 覺s覺s覺n覺 繹l癟mesi hem de vajendeki salg覺lanan s覺v覺lar覺 veya rahim az覺n覺 kontrol ederek meydan gelen deiikliklere g繹re yumurtan覺n t羹plere at覺lma zaman覺 tahmin etmeye 癟al覺mas覺d覺r. Bu d繹nemlerde cinsel ilikiye girilmez. Gebe kalma olas覺l覺覺 y羹ksektir.

VAJ襤NAL DU

Vajinal du, vajinal ak覺nt覺 ya da dier maddeleri temizlemek i癟in vajina i癟ini bas覺n癟l覺 su ya da baka bir s覺v覺 ile y覺kamak anlam覺na gelir. Vajinal du i癟in kullan覺lan 癟eitli parf羹ml羹 materyal ya da ila癟 da mevcuttur.

Bir癟ok kad覺n cinsel ilikiden sonra vajeni su ile y覺kaman覺n gebelii 繹nlediine inan覺r. Bu tamamen etkisiz bir y繹ntemdir, 癟羹nk羹 erkein boalmas覺 s覺ras覺nda, spermler birka癟 saniye i癟inde rahme ge癟ebilirler. Gebelikten korunmak amac覺yla asla kullan覺lmamal覺d覺r.

Adet kanamas覺 sonras覺 vajinada kalan kan覺 temizlemek i癟in ve cinsel iliki sonras覺 hamile kalmamak ya da cinsel yolla bulaan hastal覺klara kar覺 korunmak i癟in ,vajinal kokular覺 azaltmak i癟in vajinal du kullan覺l覺r. Vajina b繹lgesinde k繹t羹 koku olan kad覺nlar mutlaka doktora bavurmal覺d覺rlar. Vajinal du durumu d羹zeltmek yerine daha da k繹t羹lemesine neden olur.Kronik vajinal mantar enfeksiyonu, ya da kronik bakteriyel enfeksiyon varl覺覺nda t覺bbi olarak i癟erisinde baz覺 繹zel sol羹syonlar ile vajinal temizlik 繹nerebilirler. Bu ama癟la yap覺lacak olan vajinal du yaln覺zca doktorunuzun 繹nerisiyle ve onun re癟ete edecei sol羹syonlar ile yap覺lmal覺d覺r.
Vajinal du kesinlikle sal覺kl覺 bir y繹ntem deildir.zellikle gebelikten korunmak i癟in vajinal du uygulamas覺 son derece etkisiz bir y繹ntemdir.Vajinal du bir kad覺n覺n hamile kalma olas覺l覺覺n覺 sadece %30 oran覺nda azaltmaktad覺r.
D羹zenli yap覺lan vajinal du kad覺n覺n vajinadaki kimyasal dengesini bozarak enfeksiyonlara eilimli hale gelmesine neden olur. Du s覺ras覺nda yeni mikroorganizmalar覺n vajinaya giriine neden olabilir. Bu mikroplar rahim az覺, rahim ve t羹plere ulaarak ciddi enfeksiyonlara neden olabilirler. Yap覺lan arat覺rmalar d羹zenli vajinal du yapan kad覺nlarda 癟eitli vajinal enfeksiyonlarla cinsel yolla bulaan hastal覺klara daha fazla rastlan覺ld覺覺n覺 ortaya koymaktad覺r.
D羹zenli olarak avjinal du yapan kad覺nlarda pelvik iltihabi hastal覺k ge癟irme riski %78 daha fazlad覺r. PID uzun d繹nemde k覺s覺rl覺k ve hatta tedavi edilmedii taktirde hayati tehlikeye neden olabilen bir durumdur.
Bu nedenle rutin temizlik i癟in d羹zenli vajinal du yap覺lmas覺 sal覺kl覺 deildir ve g羹n羹m羹zde kesinlikle 繹nerilmemektedir. Vajinay覺 temizlemenin tek g羹venli ve sal覺kl覺 yolu vajinan覺n kendi kendini temizlemesine izin vermektir. Vajinadaki kimyasal denge 癟ok hassast覺r ve bu dengedeki k羹癟羹k sapmalar ciddi olumsuz etkilere neden olabilmektedir.Vajinal du bir doum kontrol y繹ntemi deildir ve cinsel yolla bulaan hastal覺klara kar覺 koruyucu deildir.

Acil Durumlar

Gebelik istenmedii halde korunmas覺z cinsel iliki (tecav羹z gibi durumlar dahil olmak 羹zere) meydana gelmise ya da gebelii 繹nleyici y繹ntemlerin yanl覺 kullan覺lmas覺 durumlar覺nda (繹rnein, kondomun doru zamanda tak覺lmamas覺 veya y覺rt覺lmas覺 gibi) bir sal覺k kuruluuna ilk 72 saatte bavurulursa gebelik engellenebilir.

SP襤RAL (R襤A)

Rahim 襤癟i Ara癟 (Spiral)
Deiik ekil ve boyutlarda olabilen rahim i癟i ara癟lar, saf plastik veya bak覺rl覺 olabilir. Uzun bir s羹re i癟in gebelikten korur. Bak覺r Rahim 襤癟i Ara癟lar 10 y覺ldan fazla; progestorone Rahim 襤癟i Ara癟lar bir y覺l korur.Son zamanlarda hormon salan tipleride 羹retilmitir. Adet kanamas覺n覺n 3. veya 4. g羹n羹 rahme yerletirilmelidir. Bu d繹nemde rahim az覺 a癟覺kt覺r, kas覺lmalara bal覺 ar覺 azd覺r, ve gebelik riski yoktur. Eer vajinal enfeksiyon varsa uygulama tedaviden sonra yap覺l覺r.
Jinekolojik muayene sonras覺nda vajen antiseptik sol羹syonla temizlenir, rahim boynu serbestletirilerek rahmin b羹y羹kl羹羹 繹l癟羹l羹r ve uygun b羹y羹kl羹kteki rahim i癟i ara癟 yerletirilir. HIVi i癟eren STDlerin bulamas覺n覺 engellemez. 襤癟erdii baz覺 yan etkiler; regl zamanlar覺nda d羹zensizlik, a覺r regl d繹nemleri ve kramplarda artmad覺r. Kad覺n hastal覺klar覺na kar覺 korunmas覺z ise daha sonra k覺s覺rl覺a yol a癟abilir. PID olma riskini ta覺r.

Olumlu Y繹nleri

Gebelii 繹nlemede etkili bir y繹ntemdir (%99)
Bak覺rl覺 olanlar, gebelikten 10-12 y覺l boyunca etkili bir ekilde korur
Cinsel ilikiyi etkilemez

Olumsuz Y繹nleri

zellikle, ilk 3 ayda adet g羹n羹 say覺s覺n覺 ve kanama miktar覺n覺 2 kat覺na kadar artt覺rabilir. Bu durum, daha sonra normale d繹ner.
Adet d繹neminde ar覺 olabilir. Bunun i癟in ar覺 kesici kullan覺labilir.
Cinsel yolla bulaan hastal覺k riski olanlar i癟in uygun deildir.
Rahimden hazneye doru kayabilir. zellikle haznesinin i癟ini y覺kayanlarda s覺kl覺kla g繹r羹len bir durumdur. Eer yerinden oynarsa koruyuculuu azal覺r.

Kullan覺lmamas覺 Gereken Durumlar

Son 3 ay i癟inde veya halen rahim az覺nda, rahimde veya t羹plerinde iltihap/yara olan kiilere uygulanamaz.
Birden fazla kii ile cinsel ilikisi olanlara uygun deildir. Bu kiilerin kesinlikle kondom kullanmas覺 gerekir.
D羹zensiz adet kanamalar覺 olanlar
Adet kanamalar覺 7 g羹n ve daha uzun s羹renler
Bir adet kanamas覺 d繹neminde (tamamen 覺slanm覺) 10 ped/bez deitirenler
Adet d繹nemlerinde ar覺s覺 fazla olanlar
Kans覺zl覺覺 olanlar
Doutan 羹reme organlar覺nda ekil bozukluu olanlar

Spiral (R襤A) yada halk aras覺nda yayg覺n ekilde kullan覺lan ad覺yla rahim i癟i ara癟 t羹m d羹nyada en fazla tercih edilen geri d繹n羹羹ml羹 doum kontrol y繹ntemidir.
Rahim i癟i ara癟 geri d繹nebilir doum kontrol羹 salayan ve ana yap覺s覺 k覺vr覺labilir polietilen olan k羹癟羹k bir ara癟t覺r. Yap覺s覺 T harfine benzer. Polietilen g繹vde 羹zerinde bak覺r tel sar覺l覺d覺r. Bu bak覺r zaman i癟inde yava yava sal覺narak R襤An覺n etki mekanizmalar覺ndan birini oluturur. G羹n羹m羹zde kullan覺lan modern spirallerlerin 繹nerilen kullan覺m s羹releri deikendir. retici firmalar 3 y覺l ile 8 y覺l aras覺nda deien kullan覺m s羹releri belirtmekle birlikte yap覺lan klinik deneysel 癟al覺malarda bunlar覺n hemen hepsinin 10 y覺l s羹reyle sorunsuz kullan覺labilecei g繹sterilmitir.
Temel yap覺 T eklinde olmakla birlikte piyasada deiik marka ve yap覺larda pek 癟ok R襤A bulunmaktad覺r. Bunlar覺n etkinlik a癟覺s覺ndan birbirlerine 羹st羹nl羹kleri yoktur. Toplumumuzda ithal spiral eklinde bir tabir bulunmaktad覺r. Hastalar kendilerine ithal spiral tak覺lmas覺n覺 talep etmektedirler oysa T羹rk mal覺 bir spiral zaten piyasada yoktur.
Y羹z y覺la yak覺n bir zamand覺r istenmeyen gebeliklerin engellenmesinde g羹venle ve y羹ksek etkinlikle kullan覺lmas覺na ramen R襤An覺n gebelii nas覺l engelledii hala daha tam anlam覺yla anla覺lamam覺t覺r.
R襤A t羹m doum kontrol y繹ntemleri i癟inde etkinlii en y羹ksek olanlardan birisidir. Koruyuculuk ara癟 tak覺ld覺覺 andan itibaren balar. Kullan覺m覺n ilk y覺l覺 i癟inde 1.000 kad覺ndan sadece 6-8烹 istenmeyen bir hamilelikle kar覺 kar覺ya kal覺r. Spiralin koruyuculuu 癟覺kar覺ld覺覺 anda biter. Yumurtlama 羹zerinde bir etkisi olmad覺覺ndan kii ayn覺 ay hamile kalabilir.
R襤An覺n cinsel yolla bulaan hastal覺klara kar覺 hi癟bir koruyuculuu yoktur. Bu nedenle bu hastal覺klar a癟覺s覺ndan y羹ksek risk grubunda olan kad覺nlar (birden fazla partneri olan ya da, partneri birden fazla kii ile ilikisi olan kad覺nlar) mutlaka prezervatif kullanmal覺d覺rlar.
Nadiren R襤A yerindeyken de gebelik oluabilir. B繹yle bir durumda oluan gebeliin d羹羹kle sonlanma olas覺l覺覺 %50淄ir. Ancak gebelik fark edildii anda spiral 癟覺kart覺l覺rsa bu oran %25涪 d羹mektedir. Gebelik devam ettii halde spiralin 癟覺kart覺lmamas覺 ise anne aday覺n覺n hayat覺n覺 tehdit edebilecek d羹zeyde ve iddette bir enfeksiyon riskini de beraberinde ta覺r. Bu nedenle eer spiralin ipi g繹r羹lemiyorsa ya da ultrasonda yeri saptanam覺yorsa k羹rtaj d羹羹n羹lmesi gereken bir yakla覺m olmal覺d覺r.Bir y覺lda bak覺r rahim i癟i ara癟 kullanan 100 kad覺ndan birden az覺; progestoron rahim i癟i ara癟 kullanan 100 kad覺ndan 2si hamile kalmaktad覺r.

SPERM LDRCLER

Fitil, k繹p羹k, tablet ve sperm 繹ld羹r羹c羹ler
Vajinal spermisitler, spermlerin servikse ulamadan etkisiz hale getirilmeleri i癟in vajinaya konur. K繹p羹k, tablet, krem eklinde bulunurlar. Dier doum kontrol y繹ntemlerine g繹re etkinlii daha azd覺r. Etkinliini art覺rmak i癟in kondom veya diyafram ile birlikte kullan覺lmal覺d覺r.
Fitil, k繹p羹k, tablet ve benzeri sperm 繹ld羹r羹c羹ler, hazneye konularak erkek tohum h羹crelerini 繹ld羹ren kimyasal maddelerdir. Bu y繹ntem her kad覺n i癟in uygundur. Y繹ntemin g羹venilirlii doru kullan覺ma bal覺d覺r. Her cinsel ilikide ve doru olarak kullan覺ld覺覺nda koruyuculuu y羹ksek (% 97) bir y繹ntemdir. Cinsel yolla bulaan hastal覺klara kar覺 k覺smen koruyucudur. Bu maddeleri kad覺nlar kendileri uygular. Bu y繹ntemi kullananlar, her cinsel ilikiden 15 dakika 繹nce hazneye bir adet fitil koymal覺, k繹p羹k ilikiden sonra 6-8 saat haznede kalmal覺, hazne temizlii daha sonra yap覺lmal覺d覺r. Her cinsel ilikide yeni bir fitil uygulanmal覺d覺r.

PREZERVAT襤F

Poli羹retan veya latex prezervatif erkek cinsel organ覺n覺 kaplar ve spermi toplar. Bu sayede spermin kad覺n vajinas覺na girmesini 繹nler.

Olumlu Y繹nleri
Gebelii 繹nlemede etkili bir y繹ntemdir. Doru kullan覺ld覺覺nda, gebelii %90-95 繹nler. Eer beraberinde, spermisit denen krem, k繹p羹k, tablet eklinde olan Erkek D繹l H羹crelerini ld羹ren Tablet ve fitiller kullan覺l覺rsa etkililii %99a 癟覺kar.
Erken boalmay覺 繹nler.
AIDS, bel soukluu, frengi gibi cinsel yolla bulaan enfeksiyonlara kar覺 her iki cinsel ei de korur.
Kad覺nlar覺 rahim az覺 kanserine kar覺 korur.
Olumsuz Y繹nleri
Cinsel ilikiyi kesintiye urat覺r
Nas覺l Kullan覺l覺r?
Penis setletikten sonra, vajene hi癟 temas etmeden tak覺l覺r.
Kondomun ucunda 1-2 cm. kadar bir boluk b覺rak覺l覺r. Erkek boald覺覺nda, meni bu bolua dolar, Eer boluk b覺rak覺lmazsa, kondom y覺rt覺labilir.
Kondom sertleme kaybolmadan 癟覺kar覺lmal覺d覺r.
覺kar覺ld覺ktan sonra, mutlaka delik veya s覺z覺nt覺 olup olmad覺覺 kontrol edilmelidir. Eer b繹yle bir durum s繹z konusu ise, hemen bir sal覺k kuruluuna bavurulmas覺 gerekir. 襤lk 72 saatte bavurulursa, gebelik olumadan engellenebilir.
Her kondom sadece bir kere kullan覺l覺r. Her cinsel ilikide, yeni bir kondom kullan覺lmal覺d覺r.
Kondomlar s覺cak ve nemli yerlerde saklanmamal覺d覺r. G羹ne 覺覺覺nda b覺rak覺lmamal覺d覺r. Bu durumlarda, y覺rt覺lma olas覺l覺覺 artar. Bazen g繹zle g繹r羹lemeyecek kadar k羹癟羹k delikler oluur. Bu da gebelie neden olur.
zerindeki tarih, 羹retim tarihidir. Son kullanma tarihi, 羹retim tarihinden 5 y覺l sonrad覺r.
Kondom kullan覺rken kayganlat覺rmak i癟in vazelin ve yal覺 tablet ve fitiller kullan覺lmamas覺 gerekir. Bunlar da kondomun y覺rt覺lmas覺na neden olabilir. zel su bazl覺 tablet ve fitiller (KY jeli gibi) kullan覺labilir.
Kullan覺lmamas覺 Gereken durumlar
Eer kad覺n ya da erkein kau癟uk alerjisi varsa kullan覺lmamal覺d覺r. Bu 癟ok nadir g繹r羹len bir durumdur.Normal kullan覺mda bir y覺lda 100 kad覺ndan 14笛 hamile kalmakta; hatas覺z kullan覺mda bir y覺lda 100 kad覺ndan 3笛 hamile kalmaktad覺r.

KADINDA TPLER襤N BALANMASI

Sterilizasyon (t羹plerin balanmas覺)
Uterusun sa覺nda ve solunda birer adet olmak 羹zere iki adet fallop t羹p羹 bulunur.Yandaki resimde g繹r羹lmektedir.Sterilizasyon, fallop t羹plerinin ge癟irgenliinin cerrahi y繹ntemlerle kal覺c覺 olarak bozulmas覺 ilemidir.
T羹plerin ge癟irgenlii yakma, balama ya da t羹plerin etraf覺na halka tak覺lmas覺 suretiyle bozulduunda yumurta ile sperm hi癟bir ekilde kar覺laamad覺覺ndan gebelik ihtimali ortadan kalkar.Bu y繹ntem t羹plerde ciddi hasar olutuundan t羹plerin tekrar eski haline getirilmesi 癟ok zordur.Sterilizasyon y繹ntemin koruyuculuk oran覺 %100涪 yak覺n olmakla beraber uygulanan cerrahi ilemin nitelii (yakma veya balama gibi) ve baz覺 bireysel 繹zellikler sebebiyle 癟ok ender durumlarda gebelik oluabilir. Koruma s羹resi 繹m羹r boyudur.Yeniden 癟ocuk sahibi olmak istediinde tekrar operasyon gerektirir. T羹plerin ge癟irgenliinin tekrar salanmas覺 baar覺 anslar覺 d羹羹k ve maliyetleri y羹ksek operasyonlard覺r.
Gelimi 羹lkelerde, 羹reme 癟a覺ndaki 癟iftlerin yakla覺k %24笛 doum kontrol y繹ntemi olarak cerrahi sterilizasyonu se癟iyor. G羹venilirlii %99.8 olan t羹plerin balanmas覺 y繹nteminin kad覺n覺n cinsel yaam覺na ve ruh sal覺覺na olumsuz hi癟bir etkisi yok.

KADIN PREZERVAT襤F襤

襤nce poli羹retan malzemeden yap覺lm覺 kad覺n prezervatifinin g繹r羹n羹m羹 iki ucu esnek halkalardan oluan 癟orap gibidir. Sondaki halka k覺l覺f覺 tutar ve vajinan覺n arkas覺nda yer al覺r; 繹n halka ise vajinan覺n d覺覺nda kal覺r. K覺l覺f t羹m spermi toplar ve vajinaya girmesini 繹nler.D覺 halka cinsel iliki s覺ras覺nda vajinan覺n i癟inde bulunur; penisin prezervatifin kenarlar覺na kaymamas覺na dikkat edilmelidir. 襤lk kullan覺m覺 zor gelebilir; 襤liki sonras覺 kalkmadan 繹nce meninin s覺zma yapmas覺n覺 繹nlemek i癟in doru 癟覺kar覺lmal覺d覺r.Doru ve d羹zenli kullan覺lan kad覺n prezervatifi H襤V vir羹s羹n羹n ve en yayg覺n olan STDlerin bulama riskini en aza indirir; re癟etesiz alabilirsiniz. Eer sizin ya da partnerinizin latexe alerjisi varsa, pol羹retan prezervatif bunun i癟in iyi bir alternatiftir.Normal kullan覺mda bir y覺lda 100 kad覺ndan 21烹 hamile kalmakta; hatas覺z kullan覺mda bir y覺lda 100 kad覺ndan 5烹 hamile kalmaktad覺r.
襤L襤K襤 SONRASI HAPI

Ertesi g羹n hap覺 doum kontrol y繹ntemi deildir. Korumas覺z cinsel ilikiden sonra, s羹rd羹r羹lmesi kesinlikle istenmeyen gebeliklerin, d繹llenmi yumurtan覺n rahim y羹zeyine yerlemesinden 繹nce 繹nlenmesidir. Korunmadan girilen cinsel iliki sonras覺nda olabilecek istenmeyen gebelii, ilikiden sonraki 72 saat i癟erisinde alaca覺n覺z Ertesi g羹n hap覺 ile 繹nleyebilirsiniz. Re癟ete ile sat覺lan bu haplar覺n fazla beklenmeden al覺nmas覺 gereklidir. 羹nk羹 haplar ne kadar erken al覺n覺rsa, etkisi o kadar fazla olur. Ertesi g羹n hap覺, levonorgestrel hormonu (bir gestajen t羹r羹) i癟eren iki tabletten oluur. Son derece etkili olan bu hap覺n neredeyse hi癟bir yan etkisi yoktur.Ertesi g羹n hap覺 zaman覺nda al覺nd覺覺nda g羹venilirlik oran覺 son derece y羹ksektir ve yakla覺k on vakan覺n dokuzunda istenmeyen gebelii 繹nler. Ertesi g羹n hap覺 ne kadar erken al覺n覺rsa, etkisi o kadar fazla olacakt覺r.Ertesi g羹n hap覺, d羹zenli korunma yolu olarak kullan覺ma uygun deildir. Nedeni: Doum kontrol hap覺 ve spiral gibi korunma y繹ntemlerinin etkisi daha fazlad覺r, k覺sa s羹re i癟erisinde s覺k s覺k al覺nd覺覺 takdirde ertesi g羹n hap覺n覺n etkisi azalmaktad覺r, uzun s羹reli kullan覺mda yan etkisi dier doum kontrol ara癟lar覺na oranla daha fazlad覺r ve ertesi g羹n hap覺 dier doum kontrol ara癟lar覺ndan daha pahal覺d覺r.
GER襤 EKME YNTEM襤

Halk aras覺nda bu y繹ntem 癟ekilme, dikkatli olma, d覺ar覺 boama gibi pek 癟ok isim verilmitir. Cinsel iliki s覺ras覺nda, erkein cinsel organ覺n覺n boalmadan (meninin gelmesi) 繹nce vajenden 癟覺kar覺larak meninin vajen d覺覺na boalt覺lmas覺na dayanan bir y繹ntemdir. Baar覺 oran覺 %25dir.

Bu y繹ntemi kullan覺rken s覺kl覺kla yap覺lan hata, spermlerin yaln覺zca ejakulasyon s覺v覺s覺nda (yani meni s覺v覺s覺nda) bulunduunun san覺lmas覺d覺r. Halbuki ejak羹lasyon 繹ncesi d繹nemde penisten d覺ar覺 sal覺nan az miktardaki effaf ve kaygan s覺v覺da da spermler az miktarda da olsa bulunmaktad覺rlar. Baz覺 durumlarda bu az say覺da spermler bile gebelii balatmak i癟in yeterli olabilmektedir.
Ger癟ek bir birleme olmaks覺z覺n da gebe kalmak m羹mk羹nd羹r. Bu, olduk癟a d羹羹k bir ihtimal olmas覺na kar覺n, 繹zellikle vajinan覺n giri k覺sm覺na yak覺n olan boalmada, spermler ejakulasyon esnas覺nda penisten belli bir h覺zla d覺ar覺 f覺k覺rma tarz覺 at覺ld覺klar覺ndan spermlerin bir k覺sm覺n覺n vajinaya girmesi ve buradan genital kanal覺n i癟ine doru ilerleyerek gebelii balatmas覺 m羹mk羹nd羹r.
Bu y繹ntemle korunan 癟iftlerin 1/3羹nde gebelik g繹r羹ld羹羹 bildirilmitir. Ayr覺ca, kad覺nda ve erkekte psikolojik sorunlara yol a癟abilir.

DOUM KONTROL HAPLARI

Doum kontrol haplar覺, normalde kad覺n v羹cudunda bulunan diilik hormonlar覺n覺 i癟eren ve kullan覺ld覺覺 s羹rece gebelii 繹nleyen, etkili, kullan覺m覺 kolay ila癟lard覺r. Doru kullan覺ld覺klar覺nda, doum kontrol haplar覺n覺n etkinlii y羹zde 99.9dur. Bu da, hamile kalma olas覺l覺覺n覺n hemen hemen hi癟 olmamas覺 demektir.
Doum kontrol haplar覺n覺n gebelii 繹nleme d覺覺ndaki faydalar覺 nelerdir?

Doum kontrol haplar覺 son derece etkili, kullan覺m覺 kolay, etki ve yan etkileri 癟ok iyi incelenmi ila癟lard覺r.

Doum kontrol haplar覺, adet 繹ncesi gerginlik ve ar覺l覺 adet ikayetlerini azalt覺r, adet kanamalar覺 miktarca daha az, daha k覺sa ve d羹zenli hale gelir, bunun sonucu olarak, demir eksikliine bal覺 kans覺zl覺k gelime s覺kl覺覺 azal覺r.

Ayr覺ca, doum kontrol haplar覺, d覺 gebelik gelime s覺kl覺覺n覺, yumurtal覺klarda ve memede kist oluumunu, rahim ve yumurtal覺k kanseri risklerini azalt覺r. ou kez sivilcelerde d羹zelme g繹r羹l羹r. Osteoporoz denen kemik erimesi riskini azalt覺r. Romatoid artriti azalt覺r.

Yan etkileri

Hap kullan覺m覺 s覺ras覺nda olabilecek yan etkiler nelerdir, hangi durumlar beni rahats覺z edebilir?

Hap kullan覺m覺 ile ilk 羹癟 ayda oluan yan etkiler bulant覺, kusma, ba d繹nmesi, baar覺s覺, ara kanamas覺, memelerde duyarl覺l覺k ve v羹cutta ikinlik hissidir. Bu yan etkiler ge癟icidir, 羹癟 d繹rt ay i癟inde hafifleyerek kaybolmalar覺 beklenir. Bu gibi durumlarda, hap覺 b覺rakmak yerine doktorunuza dan覺mak en iyi 癟繹z羹md羹r.

Hap kullan覺rken doktora dan覺mam gereken durumlar nelerdir?

iddetli kar覺n ar覺s覺, uyluk ya da bacak ar覺s覺 olduunda; iddetli g繹羹s ar覺s覺 veya nefes darl覺覺 gelitiinde; iddetli baar覺s覺, ani g繹rme kayb覺 ya da bulan覺k g繹rme veya konuma bozukluu ortaya 癟覺kt覺覺nda, gebelik 羹phesinde ya da depresyon, sar覺l覺k veya memede kitle gelitiinde hemen bir sal覺k kuruluuna bavurulmal覺d覺r.

Nas覺l kullanmal覺y覺m?

Doum kontrol hap覺 kullanmaya karar verdim, nas覺l balamal覺y覺m?

Hi癟 hap kullanmad覺ysan覺z ya da birka癟 ay ara verdiyseniz, adet kanaman覺z覺 beklemeniz ve adet kanamas覺n覺n ilk g羹n羹 paketin ilk hap覺n覺 alman覺z gerekir.

Doum kontrol hap覺 kullanmaya balad覺m, nas覺l devam etmeliyim?

Her g羹n bir tablet alarak paketi bitirmeli ve yedi g羹n hap kullanmaya ara vermelisiniz. Hap almad覺覺n覺z bu d繹nemde adetiniz balayacakt覺r. Adet g繹rmeyebilirsiniz, hap覺 d羹zenli kulland覺覺n覺zdan eminseniz telalanmay覺n. Adet kanaman覺z nas覺l olursa olsun bir sonraki kutuya yedi g羹nl羹k aran覺n sonunda balamal覺s覺n覺z.

Hap almay覺 unuttuum zamanlarda ne yapmam覺 繹nerirsiniz?

Hap覺 unuttuunuzu farkettiinizde hemen bir tablet alman覺z gerekir. 12 saatten daha fazla gecikme yoksa koruyuculuk devam edeceinden problem yok demektir. Ancak hap覺 unuttuunuzu 12 saatten daha sonra fark ettiyseniz unutulan hap覺 hat覺rlad覺覺n覺z an yutmal覺, o g羹n羹n hap覺n覺 da normal zaman覺nda almal覺s覺n覺z. Bu durumda koruyuculuk tam olmayaca覺ndan bir sonraki adet kanamas覺na dek ek doum kontrol 繹nlemi uygulamal覺s覺n覺z.

Zaman zaman hap kullanmay覺 b覺rakmal覺 m覺y覺m?

Hay覺r, t覺bbi nedenler olmad覺k癟a ara vermeniz gerekmez.

Peki ya kimlerin doum kontrol haplar覺n覺 kullanmalar覺 sak覺ncal覺d覺r?

Gebeler ya da gebelik 羹phesi olanlar; kalp damar sistemine ve beyin damarlar覺na ait hastal覺覺 bulunanlar; damar覺n p覺ht覺 ile t覺kand覺覺 hastal覺覺 aktif olarak ge癟irmekte olanlar ile daha 繹nce ge癟irmi olanlar; aktif karacier hastal覺覺 bulunanlar; kad覺n organlar覺na ait kanser veya meme kanseri bulunanlar doum kontrol haplar覺n覺 kullanmamal覺d覺r.

zel durumlarda doum kontrol haplar覺n覺n kullan覺m覺

Yak覺nda evlenecek kiiler doum kontrol haplar覺n覺 nas覺l kullanmal覺d覺r?

Doum kontrol y繹ntemi olarak hap kullanmay覺 planl覺yorsan覺z, evlenmeden en az bir ay 繹nceki adetinizin ilk g羹n羹 hap almaya balamal覺s覺n覺z.

Kusma ve ishal durumlar覺nda ne yap覺lmas覺 gerekir?

Hap覺 ald覺ktan sonraki 3-4 saat i癟indeki kusmalar ve ciddi ishaller hap覺n emilimini 繹nledii i癟in koruyucu etkinliini azaltabilir. Bu durumda son tableti baka bir kutudan tamamlay覺p dier tabletleri zaman覺nda alarak devam etmelisiniz. 12 saatten 癟ok s羹ren kusma ve ishal durumlar覺nda doktorunuza dan覺mal覺s覺n覺z.

Doum sonras覺 ve s羹t verme d繹neminde hap kullan覺m覺 nas覺l olmal覺d覺r?

ocuunuzu emziriyorsan覺z hap kullanmay覺 bebek alt覺 ayl覺k oluncaya dek ertelemelisiniz. Emzirmiyorsan覺z doumdan sonraki ilk adet kanamas覺n覺n birinci g羹n羹 doktorunuza dan覺arak hap kullanmaya balayabilirsiniz.

D羹羹k ve k羹rtajlardan sonra hap kullanmaya nas覺l balanmal覺d覺r?

Gebeliin 羹癟羹nc羹 ay覺ndan 繹nceki d羹羹k ve k羹rtajlarda t覺bbi bir engel yoksa doktorunuza dan覺arak hemen hapa balanabilir.

Gebe kalmaya karar verdiimde ne yapmal覺y覺m?

Kulland覺覺n覺z paketi sonuna kadar tamamlay覺p hap almay覺 b覺rakman覺z yeterlidir. Hamile kalma yeteneinizi hemen kazan覺rs覺n覺z.

Doum kontrol hap覺 kullan覺rken sigara i癟ebilir miyim?

Sigara kalp hastal覺klar覺 i癟in bir risk fakt繹r羹d羹r. 35 ya覺ndan sonra hapa devam edilecekse sigaran覺n b覺rak覺lmas覺 繹nerilir.

Merak ettikleriniz

Haplar kilo almaya neden olur mu?

zellikle d羹羹k miktarlarda hormon i癟eren haplar覺n kiloda deiiklie neden olmad覺覺 saptanm覺t覺r.

Doum kontrol haplar覺n覺n sivilceye olan etkisi nas覺ld覺r?

Yap覺lan arat覺rmalar doum kontrol haplar覺n覺n 癟ou kez sivilceyi olumlu y繹nde etkilediini belirtmektedir.

Doum kontrol haplar覺 adet kanamam覺 etkiler mi?

Hap kullan覺m覺 s覺ras覺nda g繹r羹len adet kanamas覺 normale g繹re daha hafif ve daha k覺sa s羹relidir.

Hap kullan覺rken ara kanamalar olaan m覺d覺r?

Evet. Hap覺 ilk kulland覺覺n覺z zamanlarda normal adet kanamas覺 d覺覺nda lekelenme tarz覺nda ya da daha iddetli d羹zensiz kanamalar g繹r羹lebilir. Hap覺 normal olarak almaya devam etmek gerekir. Bu kanamalar 3-4 ay sonra kaybolur. Eer devam ederse doktorunuza dan覺man覺z gerekir.

Hap kanser riskini artt覺r覺r m覺?

Hay覺r. Tersine hap kullanan kad覺nlarda yumurtal覺k ve rahim kanserinde y羹zde 50 ila 60 oran覺nda azalma olduu ve hap kullan覺m覺na son verilse bile bu etkinin onbe y覺l boyunca devam ettii saptanm覺t覺r. Ayr覺ca yaamlar覺n覺n herhangi bir d繹neminde hap kullanm覺 kad覺nlarda kal覺nbarsak kanserine de daha az oranda rastland覺覺 bulunmutur.

Hap k覺s覺rl覺a neden olur mu?

Hay覺r, hap k覺s覺rl覺a neden olmaz. Hap kullanmay覺 b覺rakt覺覺n覺zda hamile kalman覺z m羹mk羹nd羹r.

Hap kalp hastal覺klar覺na neden olur mu?

Hap ile kalp ve damar hastal覺klar覺 aras覺ndaki iliki deiik hormonlar覺n dozuna ve cinsine bal覺d覺r. G羹n羹m羹zde kullan覺lan d羹羹k dozlu doum kontrol haplar覺 ile bu risk en aza indirilmitir. Bu t羹r hastal覺klara eiliminiz varsa doktora dan覺man覺z gerekir.

DOUM KONTROL YNTEMLER襤

Cilt alt覺 kaps羹lleri

Cilt alt覺 kaps羹lleri etkili, uzun s羹reli ve geri d繹n羹羹ml羹 bir doum kontrol y繹ntemidir. Yapay hormon i癟eren yumuak silikondan yap覺lm覺 alt覺 ince ve esnek kaps羹l kad覺n覺n 羹st kolunun i癟 k覺sm覺nda derinin hemen alt覺nda k羹癟羹k cerrahi bir giriimle yerletirilir ve v羹cuda yava yava hormon salg覺lar. 襤癟inde prefesteron hormonu ov羹lasyonu (yumurtlama) bask覺layarak ve servikal mukusu, sperm ge癟iini engelleyecek bi癟imde kal覺nlat覺r覺p azaltarak gebelii 繹nler. En etkili doum kontrol y繹ntemlerinden biridir . Karacier hastal覺覺 damarda p覺ht覺lamas覺 olanlarda meme kanserinde kullan覺lmaz.
Deri alt覺 kaps羹lleri ( Norplant) doal kad覺nl覺k hormonu olan progesteronun sentetik formunu i癟eren deri alt覺na yerletirildikten sonra yava sal覺nan ila癟lard覺r. Kad覺n覺n daha az kulland覺覺 kolunun 羹st i癟 k覺sm覺n deri alt覺na alt覺 adet olarak yerletirilirler.Gebelikten koruyuculuu %98.8淄ir.Uyguland覺ktan sonra be y覺l s羹re ile etkilidir. Emzirmeyi etkilemez. Emziren anneler de kullanabilir.
Kaps羹ller 癟覺kar覺ld覺ktan sonra kad覺n normal adet g繹rmeye balar ve yeniden hamile kalabilir.Bazen deri alt覺 kaps羹lleri 癟覺kar覺ld覺ktan sonra dourganl覺覺n d繹n羹羹 gecikebilir.
Kanama d羹zensizliklerine neden olabilir. Baz覺 kullan覺c覺larda ba ar覺s覺, huzursuzluk, kilo art覺覺 ve iyi huylu over kistleri g繹r羹lebilir.
Gebelik veya gebelik 羹phesi olanlar,aktif karacier hastal覺覺 olanlar,tan覺 konmam覺 vajinal kanamas覺 olan kad覺nlar,damar hastal覺klar覺 ,meme kanseri veya 羹phesi olan kad覺nlara bu ilem uygulanmaz.
Deri alt覺 kaps羹lleri kullan覺rken dikkat etmeniz gerekenler:
Kolunuzda iddetli ar覺 varsa,
Uygulama yerinde iltihap veya kanama oluyorsa,
Kaps羹llerden birinin yerinden d覺ar覺 at覺lmas覺 durumunda,
Adet kanaman覺z iddetlenirse,
iddetli ba ar覺n覺z olursa,
Kar覺n ve kas覺覺n覺zda iddetli ar覺n覺z olursa,
G繹s羹n羹zde iddetli ar覺 ya da nefes darl覺覺 olursa,
襤lemden sonra sar覺l覺k gelimise,
Uygulamadan itibaren d羹zenli adet g繹rd羹kten sonra adet gecikmesinin olmas覺 hallerinde,
Mutlaka bir sal覺k kuruluuna bavurunuz.

DOUM KONTROL 襤NES襤

襤neler, hormon i癟erir. Her ay ve 3 ayda bir yap覺lan iki t羹r羹 vard覺r. Yap覺ld覺ktan sonra kana yava yava hormon sal覺n覺r. Hapa benzer ekilde yumurtan覺n oluumunu engeller. Ayr覺ca rahim az覺ndaki salg覺lar覺 kal覺nlat覺rarak spermin ge癟ip rahme ulamas覺n覺 繹nler. Daha 繹nce hi癟 gebe kalmam覺 kad覺nlar da rahatl覺kla kullanabilir.
襤neler, eczanelerden ve sal覺k kurulular覺ndan (sal覺k oca覺, ana 癟ocuk sal覺覺 ve aile planlamas覺 merkezleri ve hastaneler) al覺nabilir. Ancak, ineleri kullanmaya balamadan 繹nce dan覺manl覺k al覺narak kullanmak isteyen kiiye uygun bir y繹ntem olup olmad覺覺na karar verilmesi kan bas覺nc覺n覺n ve v羹cut a覺rl覺覺n覺n 繹l癟羹lmesi gibi baz覺 ilemlerin yap覺lmas覺 gerekmektedir. Bu nedenli, ineleri kullanmaya balamadan 繹nce ve kullan覺rken belirli aral覺klarla bir sal覺k kuruluuna bavurulmal覺d覺r.

Olumlu Y繹nleri

Gebelii 繹nlemede etkili bir y繹ntemdir (%99)
Kullan覺m覺 癟ok kolayd覺r.
Adet kanams覺 s覺ras覺nda olan ar覺 ve sanc覺lar ile adet 繹ncesi gerginlii azalt覺r.
Adet kanamas覺 miktar覺n覺 azaltarak, kans覺zl覺覺n 繹nlenmesine yard覺mc覺 olur.
Kad覺n覺 yumurtal覺k ve rahim kanserine kar覺 korur.
襤yi huylu meme kistlerini azalt覺r.
D覺 gebelii 繹nler.
Rahim ve t羹plerde iltihap olumas覺n覺 engeller.

Olumsuz Y繹nleri

B覺rak覺ld覺覺nda dourganl覺覺n d繹n羹羹 6-9 ay gecikebilir.
Enjeksiyonlar i癟in sal覺k kuruluuna gitmek gerekir.
襤lk kullan覺mda 1-2 kilo art覺覺 yapabilir. Bu daha ziyade su tutulumu eklindedir. Daha az tuzlu yenmesi, hareketin art覺r覺lmas覺 ile d羹zelir.
Memelerde dolgunluk yapabilir. Bu etkisi ilk 3 ay i癟inde d羹zelir.
Kad覺nlar覺n baz覺lar覺nda kan bas覺nc覺 (tansiyon) y羹kselebilir. Bu nedenle, ilk kullan覺ld覺覺nda ve daha sonraki kontrollerde kan bas覺nc覺 繹l癟羹lmelidir.
Baz覺 ila癟larla etkileimi vard覺r.
Ayl覺k yap覺lan ineler, sigara i癟en kad覺nlarda dola覺m bozukluklar覺na neden olabilir:
zellikle 3 aydan bir yap覺lan ineler adet d羹zensizliklerine neden olabilir. Bu adet miktar覺n覺n azalmas覺 hatta kesilmesi, ara kanamalar, lekelenmeler, nadiren de a覺r覺 kanama eklinde olabilir. Bu d羹zensizlikler 9-12 ay i癟inde b羹y羹k 繹l癟羹de d羹zelir.

Nas覺l Kullan覺l覺r?

Adet kanaman覺z覺n ilk g羹n羹 (ya da ilk 5 g羹n i癟inde) enjeksiyon koldan veya kal癟adan yap覺l覺r. Gebe kalmak istediiniz d繹neme kadar hi癟 ara vermeden (hatta y覺llar boyunca) ineleri kullanabilirsiniz.
Dier enjeksiyon i癟in verilen randevu tarihinden 繹nceki 7 g羹n i癟inde bavurabilir ve enjeksiyon yap覺labilir. Ancak, enjeksiyonun yap覺lmas覺 i癟in verilen tarihten 1 g羹n bile gecikilmemelidir.
Baz覺 kad覺nlarda 繹zellikle kullan覺m覺n ilk 3 ay覺nda bulant覺, ara kanamas覺, lekelenme, memelerde dolgunluk ve 1-2 kilo art覺覺 yapabilir. Bu belirtiler 3 ay覺n sonunda tamamen ge癟er.
Bu inelerle birlikte baz覺 ila癟lar kullan覺lmamal覺d覺r. Bu ila癟lar etkisini azaltarak gebelie neden olabilir Eer d羹zenli ila癟 kullan覺l覺yorsa mutlaka hekime dan覺覺larak kullan覺lan ila癟lar覺n inelerle birlikte kullan覺l覺p kullan覺lmayaca覺 繹renilmelidir.

Kullan覺lmamas覺 Gereken Durumlar

Adetleri d羹zensiz olanlar (d羹zensizliin nedeni belirleninceye kadar)
eker hastalar覺
Karacier bozukluu olanlar (siroz, sar覺l覺k gibi)
Tansiyonu y羹ksek olanlar
Damar t覺kan覺kl覺覺, bacaklar覺nda k覺zar覺kl覺k, ime ve ar覺 ile belirti veren damar hastal覺覺 olanlar
zellikle bulant覺, kusma ile birlikte iddetli ba ar覺lar覺 olanlar kullanmamal覺d覺r.

DOUM KONTROL HAKKINDA YANLI B襤L襤NENLER

襤neler, hormon i癟erir. Her ay ve 3 ayda bir yap覺lan iki t羹r羹 vard覺r. Yap覺ld覺ktan sonra kana yava yava hormon sal覺n覺r. Hapa benzer ekilde yumurtan覺n oluumunu engeller. Ayr覺ca rahim az覺ndaki salg覺lar覺 kal覺nlat覺rarak spermin ge癟ip rahme ulamas覺n覺 繹nler. Daha 繹nce hi癟 gebe kalmam覺 kad覺nlar da rahatl覺kla kullanabilir.
襤neler, eczanelerden ve sal覺k kurulular覺ndan (sal覺k oca覺, ana 癟ocuk sal覺覺 ve aile planlamas覺 merkezleri ve hastaneler) al覺nabilir. Ancak, ineleri kullanmaya balamadan 繹nce dan覺manl覺k al覺narak kullanmak isteyen kiiye uygun bir y繹ntem olup olmad覺覺na karar verilmesi kan bas覺nc覺n覺n ve v羹cut a覺rl覺覺n覺n 繹l癟羹lmesi gibi baz覺 ilemlerin yap覺lmas覺 gerekmektedir. Bu nedenli, ineleri kullanmaya balamadan 繹nce ve kullan覺rken belirli aral覺klarla bir sal覺k kuruluuna bavurulmal覺d覺r.

Olumlu Y繹nleri

Gebelii 繹nlemede etkili bir y繹ntemdir (%99)
Kullan覺m覺 癟ok kolayd覺r.
Adet kanams覺 s覺ras覺nda olan ar覺 ve sanc覺lar ile adet 繹ncesi gerginlii azalt覺r.
Adet kanamas覺 miktar覺n覺 azaltarak, kans覺zl覺覺n 繹nlenmesine yard覺mc覺 olur.
Kad覺n覺 yumurtal覺k ve rahim kanserine kar覺 korur.
襤yi huylu meme kistlerini azalt覺r.
D覺 gebelii 繹nler.
Rahim ve t羹plerde iltihap olumas覺n覺 engeller.

Olumsuz Y繹nleri

B覺rak覺ld覺覺nda dourganl覺覺n d繹n羹羹 6-9 ay gecikebilir.
Enjeksiyonlar i癟in sal覺k kuruluuna gitmek gerekir.
襤lk kullan覺mda 1-2 kilo art覺覺 yapabilir. Bu daha ziyade su tutulumu eklindedir. Daha az tuzlu yenmesi, hareketin art覺r覺lmas覺 ile d羹zelir.
Memelerde dolgunluk yapabilir. Bu etkisi ilk 3 ay i癟inde d羹zelir.
Kad覺nlar覺n baz覺lar覺nda kan bas覺nc覺 (tansiyon) y羹kselebilir. Bu nedenle, ilk kullan覺ld覺覺nda ve daha sonraki kontrollerde kan bas覺nc覺 繹l癟羹lmelidir.
Baz覺 ila癟larla etkileimi vard覺r.
Ayl覺k yap覺lan ineler, sigara i癟en kad覺nlarda dola覺m bozukluklar覺na neden olabilir:
zellikle 3 aydan bir yap覺lan ineler adet d羹zensizliklerine neden olabilir. Bu adet miktar覺n覺n azalmas覺 hatta kesilmesi, ara kanamalar, lekelenmeler, nadiren de a覺r覺 kanama eklinde olabilir. Bu d羹zensizlikler 9-12 ay i癟inde b羹y羹k 繹l癟羹de d羹zelir.

Nas覺l Kullan覺l覺r?

Adet kanaman覺z覺n ilk g羹n羹 (ya da ilk 5 g羹n i癟inde) enjeksiyon koldan veya kal癟adan yap覺l覺r. Gebe kalmak istediiniz d繹neme kadar hi癟 ara vermeden (hatta y覺llar boyunca) ineleri kullanabilirsiniz.
Dier enjeksiyon i癟in verilen randevu tarihinden 繹nceki 7 g羹n i癟inde bavurabilir ve enjeksiyon yap覺labilir. Ancak, enjeksiyonun yap覺lmas覺 i癟in verilen tarihten 1 g羹n bile gecikilmemelidir.
Baz覺 kad覺nlarda 繹zellikle kullan覺m覺n ilk 3 ay覺nda bulant覺, ara kanamas覺, lekelenme, memelerde dolgunluk ve 1-2 kilo art覺覺 yapabilir. Bu belirtiler 3 ay覺n sonunda tamamen ge癟er.
Bu inelerle birlikte baz覺 ila癟lar kullan覺lmamal覺d覺r. Bu ila癟lar etkisini azaltarak gebelie neden olabilir Eer d羹zenli ila癟 kullan覺l覺yorsa mutlaka hekime dan覺覺larak kullan覺lan ila癟lar覺n inelerle birlikte kullan覺l覺p kullan覺lmayaca覺 繹renilmelidir.

Kullan覺lmamas覺 Gereken Durumlar

Adetleri d羹zensiz olanlar (d羹zensizliin nedeni belirleninceye kadar)
eker hastalar覺
Karacier bozukluu olanlar (siroz, sar覺l覺k gibi)
Tansiyonu y羹ksek olanlar
Damar t覺kan覺kl覺覺, bacaklar覺nda k覺zar覺kl覺k, ime ve ar覺 ile belirti veren damar hastal覺覺 olanlar
zellikle bulant覺, kusma ile birlikte iddetli ba ar覺lar覺 olanlar kullanmamal覺d覺r.





Ana Sayfa Email G繹nder Beni T羹rk Hekimlerine Emanet Ediniz.